Νέο εκπαιδευτικό «Καλλικράτη» σχεδιάζει το υπουργείο Παιδείας

Τουλάχιστον 300 δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια θα βάλουν «λουκέτο» στο τέλος της τρέχουσας σχολικής χρονιάς. Ριζικά θα αλλάξει και ο «χάρτης» της τεχνικής εκπαίδευσης

Της Χαράς Καλημέρη

Εναν νέο εκπαιδευτικό «Καλλικράτη» σχεδιάζει το υπουργείο Παιδείας. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΗτΣ», έρχεται δεύτερο «κύμα» συγχωνεύσεων στη γενική εκπαίδευση με τουλάχιστον 300 δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια θα βάλουν «λουκέτο» στο τέλος της τρέχουσας σχολικής χρονιάς. Ριζικά θα αλλάξει, και ο «χάρτης» της τεχνικής εκπαίδευσης όπου δρομολογούνται δεκάδες συγχωνεύσεις και καταργήσεις Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ) και Σχολών (ΕΠΑΣ), λόγω και της αντικατάστασής τους από τα νέα Τεχνολογικά Λύκεια.

Στο «στόχαστρο» μπαίνουν σχολικές μονάδες της τεχνικής εκπαίδευσης με πολύ μικρό αριθμό μαθητών και επαγγελματικούς τομείς που μένουν στα... αζήτητα. Στοιχεία τα οποία έχουν συγκεντρώσει οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας και παρουσιάζει σήμερα η «ΗτΣ» δείχνουν πως μόλις τα δύο στα δέκα (ποσοστό 23%) ΕΠΑΛ σε όλη τη χώρα έχουν ικανό αριθμό ενεργών μαθητών (πάνω από 300) για να συνεχίσουν τη λειτουργία τους. Τα υπόλοιπα «φυλλοροούν».

Η εικόνα είναι ακόμη χειρότερη στις ΕΠΑΣ με μόλις το 13% να έχει πάνω από 200 μαθητές. Μάλιστα, λόγω του μικρού αριθμού μαθητών, περίπου 1.000 καθηγητές τεχνικών ειδικοτήτων βρέθηκαν να πλεονάζουν ή να μην μπορούν να καλύψουν το πλήρες ωράριο των 21 ωρών εβδομαδιαίως.

Σύμφωνα με την ΟΛΜΕ, από τις συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολείων στη γενική και τεχνική εκπαίδευση θα προκύψουν χιλιάδες εκπαιδευτικοί χωρίς οργανική θέση. Ποια θα είναι η τύχη τους; Θα αξιοποιηθούν για να καλύψουν άλλα εκπαιδευτικά κενά, θα μετακινηθούν σε άλλα σχολεία ή σε φορείς (π.χ. στους δήμους, όπως έχει ήδη προαναγγείλει το υπουργείο Παιδείας για την περίπτωση των υπεράριθμων γυμναστών) ή θα είναι ευάλωτοι στην εργασιακή εφεδρεία;

Αποφάσεις
Η δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας σε συνδυασμό με τις ελάχιστες προσλήψεις που θα γίνονται τα επόμενα χρόνια στη δημόσια εκπαίδευση οδηγούν το υπουργείο Παιδείας να λάβει αποφάσεις για νέο γύρο συγχωνεύσεων σχολικών μονάδων. Το εγχείρημα έγινε για πρώτη φορά πέρυσι με τη συγχώνευση 1.933 δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων της γενικής εκπαίδευσης σε 877. Αποτέλεσμα ήταν το υπουργείο να «κερδίσει» περίπου 3.000 θέσεις εκπαιδευτικών και να εξοικονομήσει ποσό ύψους 75 εκατ. ευρώ που επρόκειτο να διατεθεί σε μισθούς.

Τμήματα
Την ίδια ώρα, πάντως, φαίνεται πως οι συγχωνεύσεις δεν προκάλεσαν προβλήματα στην εκπαιδευτική λειτουργία με πολυπληθή τμήματα. Ενδεικτικά, όπως προκύπτει από στοιχεία των διευθύνσεων εκπαίδευσης, στα γυμνάσια και λύκεια του λεκανοπεδίου Αττικής ο μέσος όρος του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα είναι 23. Στα γυμνάσια, ο μέσος όρος τμημάτων με 26-30 μαθητές είναι 16%, ενώ στα λύκεια είναι 19%.

Δεύτερος γύρος
Στο σχεδιασμό του υπουργείου Παιδείας είναι να προχωρήσει φέτος σε δεύτερο γύρο συγχωνεύσεων περίπου 300 σχολείων της γενικής εκπαίδευσης τα οποία πέρυσι τη «γλίτωσαν» στο... παρά πέντε, αλλά και πολλών δεκάδων σχολικών μονάδων στην τεχνική εκπαίδευση. Εκεί, οι αλλαγές θα είναι δραστικές λόγω και της θεσμοθέτησης του νέου Τεχνολογικού Λυκείου που θα αντικαταστήσει τα σημερινά ΕΠΑΛ. Αν και οι νέες ειδικότητες του Τεχνολογικού Λυκείου δεν έχουν ακόμη οριστεί (αυτό θα γίνει σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και με βάση τις αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας), η ΟΛΜΕ εκτιμά ότι περίπου 2.000 εκπαιδευτικοί θα βρεθούν χωρίς οργανικές θέσεις. Στο σχέδιο των υπό κατάργηση σχολείων δεν θα περιλαμβάνονται, πάντως, τα εσπερινά σχολεία για τα οποία το υπουργείο Παιδείας εξετάζει τη δυνατότητα αναδιάρθρωσής τους ώστε να απευθύνονται σε άνεργους νέους για να αποκτήσουν ειδικότητες με ζήτηση στην αγορά εργασίας.

Αττική Στα γυμνάσια, τα τμήματα με 26-30 μαθητές είναι 16% ενώ στα λύκεια είναι 19%

Πρώτη συγχώνευση:1.933 δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια έγιναν 877
Ο «χάρτης» της τεχνικής εκπαίδευσης

Ο σχεδιασμός του υπουργείου Παιδείας για το νέο Τεχνολογικό Λύκειο προβλέπει πως οι σπουδές θα έχουν διάρκεια 3+1 έτη, με το τέταρτο να είναι έτος ειδίκευσης. Καινοτομία είναι ότι θα δημιουργηθούν «φροντιστηριακά» τμήματα σε Νέα Ελληνικά και Μαθηματικά για να ενισχυθούν οι μαθητές με αδυναμίες, ενώ το «δέλεαρ» για την επιτυχία του εγχειρήματος είναι ότι θα προσφέρει πιστοποίηση και επαγγελματικά δικαιώματα. Επίσης, όσοι μαθητές επιθυμούν να δοκιμάσουν την τύχη τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα έχουν τη δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης στα ΤΕΙ της ειδικότητάς τους, αλλά και τη δυνατότητα εισαγωγής σε πανεπιστήμια μέσω ειδικής προετοιμασίας.

Στόχος είναι να αναβαθμιστεί η τεχνική εκπαίδευση, παρέχοντας στους μαθητές γνώσεις, δεξιότητες αλλά και επαγγελματικά δικαιώματα σε ειδικότητες που έχουν ζήτηση στην αγορά εργασίας. Σήμερα, η κατάσταση που παρουσιάζουν τα ΕΠΑΛ και οι ΕΠΑΣ κάθε άλλο παρά δείχνει να λειτουργεί προς την εξυπηρέτηση του παραπάνω στόχου. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Παιδείας τα οποία αφορούν στο περσινό σχολικό έτος (2010-11), η υφιστάμενη κατάσταση έχει ως εξής:

Σε όλη τη χώρα λειτουργούν 385 Επαγγελματικά Λύκεια (ημερήσια -εσπερινά) και 105 Επαγγελματικές Σχολές. Στα ΕΠΑΛ φοιτά το 25% των μαθητών έναντι 75% στα Γενικά Λύκεια. Από το συνολικό μαθητικό δυναμικό της τεχνικής εκπαίδευσης, το 83% κατευθύνεται στα ΕΠΑΛ και μόνο το 17% στις ΕΠΑΣ.

Από το σύνολο των Επαγγελματικών Λυκείων, το ένα στα τέσσερα (ποσοστό 24%) έχει λιγότερους από 100 ενεργούς μαθητές και το ένα στα δύο (48%) έχει λιγότερους από 200 ενεργούς μαθητές. Μόνο το 23% των ΕΠΑΛ έχει πάνω από 300 μαθητές.

Οι τομείς των ΕΠΑΛ δεν έχουν ισόρροπη κάλυψη από τους μαθητές. Μεγαλύτερη ζήτηση έχουν οι τομείς: Υγείας και Πρόνοιας, Πληροφορικής, Οχημάτων, Μηχανολογίας, Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών και Ηλεκτρολογίας, ο καθένας εκ των οποίων συγκεντρώνει ποσοστό άνω του 10% του συνόλου των μαθητών. Αντίθετα, οι υπόλοιποι τομείς (Ηλεκτρονικής, Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος, Δομικών Έργων, Εφαρμοσμένων Τεχνών, Ναυτικού Πλοιάρχων και Ναυτικού Μηχανικών) συγκεντρώνουν ποσοστά κάτω του 5%.

Αποδυναμωμένες τόσο σε αριθμό μαθητών όσο και σε αριθμό τμημάτων πανελλαδικώς, εμφανίζονται οι Επαγγελματικές Σχολές. Ενδεικτικό είναι πως το 27% των ΕΠΑΣ έχει λιγότερους από 50 ενεργούς μαθητές. Το 51% έχει λιγότερους από 100 ενεργούς φοιτητές και μόνον το 13% έχει πάνω από 200 μαθητές.

Η πλειονότητα (87%) των φοιτητών των ΕΠΑΣ κατευθύνεται μόνο σε 8, από τις 33 που είναι θεσμοθετημένες, ειδικότητες. Από τους μαθητές αυτούς, το 41% ακολουθεί τις ειδικότητες Κομμωτικής και Αισθητικής, το 32% φοιτά σε τεχνικές ειδικότητες (θερμο-υδραυλικών, ηλεκτρολόγων, αερίου καυσίμου και αμαξωμάτων), ενώ το 14% στρέφεται στις παρα-ιατρικές ειδικότητες (βοηθών φαρμακείων και φυσιοθεραπευτών).