Η επίδοση των παιδιών με προβλήματα νοητικής ανάπτυξης σε θέματα αντίληψης του κόσμου.

Ο ίδιος ο φυσικός κόσμος και η αντίληψή μας γι’αυτόν δεν συμπίπτουν. Όταν προσπαθούμε να αντιληφθούμε τον κόσμο δεν προσλαμβάνουμε μόνο ερεθίσματα αλλά ακολουθούμε μια πολύπλοκη διαδικασία η οποία ονοματίζει τα ερεθίσματα που δεχόμαστε και έτσι το άτομο τελικά προσαρμόζεται στο περιβάλλον του. Ακόμα, για να κατανοήσουμε τον κόσμο που μας περιβάλει  πρέπει να προβούμε σε σημαντικές διακρίσεις ανάμεσα σε προσωπικές κρίσεις και στα πραγματικά φαινόμενα, στον πλασματικό και το όντως αληθινό κόσμο. Έρευνες έχουν διεξαχθεί με αντικείμενο τη γνώση των παιδιών σχετικά με την ύπαρξή μας και τη σύνδεση ανάμεσα στη νόηση και τη συμπεριφορά. Ειδικότερα, οι σύγχρονοι ερευνητές ενδιαφέρονται για τον τρόπο σύνδεσης των νοητικών προβλημάτων με τη σκέψη, τη γλώσσα, τη συμπεριφορά, κ.ά.

Οι οπτικές πλάνες είναι ένα φαινόμενο που έχει μελετηθεί σημαντικά. Πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο εκφράζει τις αντικειμενικά μετρήσιμες διαφορές και αποκλίσεις ανάμεσα σε μια πραγματική φυσική κατάσταση και στην υποκειμενική αντίληψη του ατόμου. Μολονότι υπάρχουν πολυάριθμες θεωρητικές ερμηνείες για τις οπτικές πλάνες, πιστεύεται γενικά σήμερα ότι η συσσωρευμένη εμπειρία και οι προσδοκίες του ατόμου, καθώς επίσης και η ελλειμματική λειτουργία των «διορθωτικών» και «αντισταθμιστικών» μηχανισμών του ανθρώπινου εγκεφάλου, αποτελούν τις πιο ισχυρές επιστημονικά ερμηνείες (Solso, 1995). Όσον αφορά τη νοητική στέρηση , διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά με νοητικά προβλήματα κατανοούσαν με αργό ρυθμό τις οπτικές πλάνες, καθώς αδυνατούσαν να οργανώσουν τις πληροφορίες. Πρόσθετες έρευνες δείχνουν ότι παιδιά με νοητική στέρηση, σύνδρομο Down και αυτισμό παρουσιάζουν διαφορετικές επιδόσεις σε νοητικά θέματα , όχι απαραίτητα πολύ διαφορετικές από τα παιδιά με τυπική ανάπτυξη. Το γεγονός ότι τα παιδιά με νοητική καθυστέρηση παρουσιάζουν ποικιλία στις επιδόσεις τους μπορεί εν μέρει να οφείλεται στη αύξηση της εμπειρίας τους  που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης.

Ερευνητές υποστηρίζουν ότι από την ηλικία των 4 ετών και έπειτα ενισχύεται η κατανόηση των  νοητικών θεμάτων από παιδιά τυπικής ανάπτυξης. Επίσης, τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης πριν την ηλικία των 4 χρόνων δεν είναι σε θέση να παράγουν διπλή ερμηνεία μιας αμφίσημης μορφής σε αντίθεση με παιδιά 5-9 ετών που το καταφέρνουν. Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που επηρεάζουν την κατανόηση μιας αμφίσημης μορφής. Τα χρώματα, τα περιγράμματα καθώς και τα εικονικά σενάρια μπορούν να βοηθήσουν την αντίληψη των παιδιών καθώς  τραβούν την προσοχή τους. Οι λεπτομέρειες στην εικόνα παίζουν καμιά φορά σημαντικότερο ρόλο από το χρώμα, καθώς το παιδί μπορεί να την αναγνωρίσει ευκολότερα.

Οπωσδήποτε  τα πορίσματα των παραπάνω ερευνών είναι χρήσιμα, αφού μπορούν να αξιοποιηθούν προκειμένου να διαμορφωθεί καλύτερης ποιότητας παρέμβαση σε παιδιά που αντιμετωπίζουν νοητικά προβλήματα.