Περικοπές έως 50%... αντίτιμο για το νέο επικουρικό Ταμείο που περιλαμβάνει και τους δημόσιους υπαλλήλους

Στον νέο φορέα θα υπαχθούν το ΕΤΕΑΜ (επικουρικό του ΙΚΑ), το ΤΕΑΔΥ (δημόσιοι υπάλληλοι), το ΤΑΥΤΕΚΩ (εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ και τράπεζες), το ΕΤΑΤ (τραπεζικοί υπάλληλοι) και το ΤΕΑΙΤ (εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα).

Νέο τρόπο υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων -με τη μεσοσταθμική μείωση να φτάνει το 15%- προβλέπει το σχέδιο του υπουργείου Εργασίας, που θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα νέο επικουρικό ταμείο, το οποίο θα καλύπτει 2,5 εκατομμύρια εργαζόμενους και 1 εκατομμύριο συνταξιούχους.

Το ποσοστό αναπλήρωσης θα διαμορφωθεί για την πλειονότητα των ασφαλισμένων στο 20% του συντάξιμου μισθού, ενώ ακόμα και στα υγιή Tαμεία δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 40% με 45%. Σε γενικές γραμμές οι μειώσεις στις συντάξεις για τους παλαιούς ασφαλισμένους θα είναι από 10% έως 30%, ενώ σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις οι συντάξεις θα πέσουν στο μισό.

Ποιοι θα υπαχθούν
Στον νέο ασφαλιστικό φορέα θα υπαχθούν πέντε Ταμεία: το ΕΤΕΑΜ (επικουρικό του ΙΚΑ), το ΤΕΑΔΥ (δημόσιοι υπάλληλοι), το ΤΑΥΤΕΚΩ (εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ και τράπεζες), το ΕΤΑΤ (τραπεζικοί υπάλληλοι) και το ΤΕΑΙΤ (εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα).

Σε δεύτερη φάση είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο ένταξης στον νέο ασφαλιστικό φορέα και του ΤΕΑΠΑΣΑ (που καλύπτει τους απασχολούμενους στα σώματα ασφαλείας).

Η υπαγωγή στον νέο φορέα θα αποφασιστεί από τις διοικήσεις, οι οποίες μέσα στο επόμενο τρίμηνο θα έχουν τη δυνατότητα να αρνηθούν την ενοποίηση. Ωστόσο, σε μία τέτοια περίπτωση τα Ταμεία θα πρέπει να επιβιώσουν χωρίς οικονομική βοήθεια (χαρακτηριστικά αναφέρθηκε πως θα πρέπει... να αναλάβουν μόνα τους την τύχη τους). Οι νέες ρυθμίσεις θα αφορούν και τους νυν συνταξιούχους και θα υλοποιηθούν σε μία δόση (δηλαδή με βάση τις μέχρι τώρα πληροφορίες δεν προβλέπεται μεταβατικό στάδιο).

Πάντως οι εισφορές για την επικουρική ασφάλιση δεν πρόκειται να αυξηθούν.

Oι μεγάλοι χαμένοι

Μισή σύνταξη κινδυνεύουν να πάρουν όσοι καλύπτονται από το Ταμείο των ασφαλιστικών εταιρειών, όπου αυτή τη στιγμή το ποσοστό αναπλήρωσης διαμορφώνεται στο 80%. Με βάση το σχέδιο του υπουργείου Εργασίας, το ποσοστό αναπλήρωσης στα επικουρικά ταμεία δεν θα ξεπερνά το 40% με 45%. Επομένως όσοι καλύπτονται από το συγκεκριμένο Ταμείο θα είναι οι μεγάλοι χαμένοι των προωθούμενων ρυθμίσεων.

Μείωση 20%

Μειωμένη θα είναι η επικουρική σύνταξη που θα πάρουν οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα που καλύπτονται από το ΕΤΕΑΜ. Σήμερα το ποσοστό αναπλήρωσης που χορηγεί το Ταμείο κυμαίνεται από 26% έως 45%. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η μείωση θα είναι περίπου 20%. Σε περίπτωση που περάσει αυτή η ρύθμιση, συνταξιούχος που σήμερα παίρνει 300 ευρώ θα περιοριστεί στα 240 ευρώ.

«Ψαλίδι» και όπου δεν υπάρχουν ελλείμματα
45% η οροφή στις αναπληρώσεις

Δεν θα μπορεί να πέσει κάτω από το 20% το ποσοστό αναπλήρωσης των επικουρικών συντάξεων αλλά ακόμα και στην πιο... αισιόδοξη περίπτωση δεν θα ξεπερνά το 45%. Ουσιαστικά θα γίνουν περικοπές στις συντάξεις:

• Σε όσα επικουρικά ταμεία έχουν ελλείμματα. Η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση είναι το ΕΤΕΑΜ, που έχει έλλειμμα 650 εκατομμύρια ευρώ. Αυτήν τη στιγμή το επικουρικό ταμείο των μισθωτών χορηγεί συντάξεις με ποσοστό αναπλήρωσης από 26% έως 45%, ποσοστό που θεωρείται δεδομένο πως θα μειωθεί.
• Σε όσα επικουρικά ταμεία έχουν υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης ακόμα και αν δεν έχουν ελλείμματα σε αυτήν τη φάση. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το ΤΑΝΠΥ, το οποίο δεν αναμένεται να αντιμετωπίσει οικονομικό πρόβλημα μέχρι το 2017 αλλά έχει ποσοστό αναπλήρωσης 67%.

Σημειώνεται πως υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης χορηγούν, μεταξύ άλλων, τα ταμεία των εργαζομένων στις φαρμακευτικές εταιρείες (65% του συντάξιμου μισθού), στις εταιρείες πετρελαιοειδών (45% του συντάξιμου μισθού) και στα εμπορικά καταστήματα (40% του συντάξιμου μισθού). Στον αντίποδα, στο 20% διαμορφώνεται το ποσοστό αναπλήρωσης στο ΤΕΑΔΥ (δημόσιοι υπάλληλοι), όπου δεν αναμένεται να υπάρξουν περικοπές στις καταβαλλόμενες συντάξεις.

Τέλος, πρέπει να επισημανθεί πως εκτός κινδύνου είναι όσοι μπήκαν στην αγορά εργασίας μετά την 1η Ιανουαρίου 1993, όπου υπάρχει ενιαίο καθεστώς σε όλα τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης.

Για τους νέους ασφαλισμένους το ποσοστό αναπλήρωσης διαμορφώνεται στο 20% του συντάξιμου μισθού και δεν πρόκειται να μειωθεί.

Δυσοίωνο μέλλον
«Μαύρη τρύπα» 4,5 δισ. ευρώ κάθε χρόνο

«Βόμβα» έτοιμη να εκραγεί θυμίζει το ασφαλιστικό σύστημα και είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων το επόμενο διάστημα. Τα μεγάλα Tαμεία δίνουν άνιση «μάχη» με τα ελλείμματα, ενώ οι ετήσιες απώλειες λόγω της οικονομικής κρίσης (από την ανεργία και τη μείωση των μισθών) ξεπερνούν τα 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ενδεικτικό της κρισιμότητας της κατάστασης είναι πως ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης έκανε λόγο για μία «εφιαλτική διετία» όσον αφορά τις προοπτικές των Tαμείων λόγω κρίσης.

Για παράδειγμα, στους φορείς επικουρικής ασφάλισης αυτήν τη στιγμή το έλλειμμα είναι 850 εκατομμύρια ευρώ και αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα μέσα στην επόμενη τριετία θα οδηγηθούμε σε στάση πληρωμών. Σημειώνεται πως με βάση τις αναλογιστικές μελέτες που έχουν φτάσει στο υπουργείο Εργασίας:

• Στην κύρια ασφάλιση το 2010 το συνολικό έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώνεται σε 5,75%. Το 2060 το αντίστοιχο ποσοστό θα είναι 5,07%.
• Στην κύρια ασφάλιση τo συνολικό κόστος των παροχών κύριας σύνταξης ως προς το ΑΕΠ για το 2010 διαμορφώνεται σε 10,86%, ενώ το 2060 το αντίστοιχο ποσοστό θα είναι 10,74% περίπου.
• Στην επικουρική ασφάλιση πέρσι το συνολικό έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώνεται στο 0,32%, ενώ το 2060 θα φτάσει το 0,88%.
• Στην επικουρική ασφάλιση το κόστος των παροχών για συντάξεις πέρσι ως προς το ΑΕΠ ήταν 1,47% και το 2060 θα ανέλθει σε 1,98%.
• 13,18% του ΑΕΠ Το συνολικό κόστος παροχών κύριας και επικoυρικής σύνταξης ως προς το ΑΕΠ το 2010 διαμορφώθηκε στο 13,18%, ενώ με βάση τις μελέτες θα φτάσει το 2060 το 13,89%. Μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο θα δοθούν στη δημοσιότητα και τα στοιχεία για τα ταμεία πρόνοιας, όπου αναμένονται νέες περικοπές στο εφάπαξ. Οι πρώτες μειώσεις έχουν ήδη γίνει στο Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, στον ασφαλιστικό φορέα των εργαζομένων στη ΔΕΗ και στο ταμείο των υπαλλήλων στην Εμπορική Τράπεζα.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - ΕΘΝΟΣ, 4/12/2011