Βρυξέλλες: του Θάνου Αθανασίου
Από αυτή την εβδομάδα ξαναρχίζουν οι επισκέψεις των κλιμακίων της Τρόικας με στόχο να ολοκληρωθούν με την κάθοδο των επικεφαλής στις αρχές Μαΐου. Τα τεχνικά κλιμάκια θα αρχίσουν προκαταρκτικές επαφές με τις υπηρεσίες και τη νέα ηγεσία του υπουργείου οικονομικών, προσπαθώντας να συμφωνήσουν τις βασικές κατευθύνσεις των πρόσθετων μέτρων για τα έτη 2013 & 2014.
Επιπλέον όσο διαρκεί ο έλεγχος και συγκεκριμένα στις 23 Απριλίου θα πρέπει να έχουν αποσταλεί στην eurostat τα «σχεδόν τελικά» στοιχεία για το έλλειμμα του 2011, από τα οποία θα αποφασιστεί και το ύψος των πρόσθετων μέτρων που θα απαιτηθεί ακόμα και μέσα στο 2012. Οι πρώτες ενδείξεις μιλάνε για έλλειμμα πάνω από 24,8 δισεκατομμύρια οπότε το ενδεχόμενο είναι παραπάνω από πιθανό.
Στην πράξη οι ελεγκτές έρχονται με την εντολή να δυσπιστούν στα εισπρακτικά μέτρα που προτείνει η κυβέρνηση (ελλείψει νέου φορολογικού συστήματος) και να επιμένουν στην αναγκαιότητα μείωσης των δαπανών. Για τα περίφημα επιπλέον 11-12 δις της διετίας στα οποία αναφέρεται και η τελευταία έκθεση η ενδεικτική αναλογία θα πρέπει να είναι 10 προς 2 (δηλαδή 10 από τις δαπάνες και 2 από την βελτίωση της απόδοσης των εσόδων). Για να γίνει βεβαίως αυτό οι απολύσεις των 150.000 θα πρέπει να επισπευστούν. Κομισιόν και ΔΝΤ γνωρίζουν ότι προεκλογικά οι ελληνικές αρχές δεν πολύ-προτιμούν να δεσμεύονται, όποτε οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από τον επόμενο κάτοικο του Μαξίμου.
Είναι βέβαιο ότι το ποτήρι για τον «επόμενο» θα είναι αρκετά πικρό δεδομένου ότι με το καλημέρα θα ξεκινήσει:
1. περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή (σ.σ. λέγε με λιτότητα),
2. ταχεία εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
3. και ιδιωτικοποιήσεις μεγάλης κλίμακας.
Όλα αυτά σε ένα περιβάλλον βαθιάς ύφεσης, χωρίς προοπτική ανάπτυξης για τουλάχιστον δυόμισι ακόμη χρόνια, με την ανεργία να συνεχίζει την ανοδική της πορεία - ήδη επισήμως η Ελλάδα σπάει σχεδόν όλα τα κοντέρ με το 20,5% - και τους πολίτες γονατισμένους, απελπισμένους κι εξαντλημένους από τα μέτρα των δυο τελευταίων ετών.
Το βασικό τρίπτυχο παρεμβάσεων θα προκαλέσει μια νέα σειρά από αναταράξεις δεδομένου ότι η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να συγκρουστεί με μια σειρά ομάδες συμφερόντων:
1) Με τους δημοσίους υπαλλήλους: Εκεί στα μέσα του καλοκαιριού θα πρέπει να στείλει κάποιους για μπάνια και κάποιους σπίτι τους. Θα πρέπει να διαχειριστεί τα αποτελέσματα της λεγόμενης αξιολόγησης του έμψυχου δυναμικού και «να σπάσει πολλά αβγά» κλείνοντας εκατοντάδες υπηρεσίες, φορείς, τομείς και ή και γενικές διευθύνσεις.
2) Θα πρέπει να συγκρουστεί με την εκλογική και συνδικαλιστική πελατεία: Οι μόνιμες θέσεις των γενικών γραμματέων των υπουργείων, ο εσωτερικός έλεγχος και η νέα δομή του δημοσίου σημαίνει αφενός ότι κανένας «κομματικός στρατός δε μπορεί να περιμένει το βάζο με το μέλι», αφετέρου όσοι αναλάβουν θέσεις ευθύνης θα περάσουν πολλά - πολύ δύσκολα χρόνια, κινδυνεύοντας για πρώτη φορά με πραγματικές ευθύνες. Με τον εσωτερικό έλεγχο των οικονομικών του δημοσίου αρκετοί θα χάσουν τον ύπνο τους.
3) Θα συγκρουστεί ξανά με τους δημοτικούς άρχοντες και τους πέριξ, προσπαθώντας να εφαρμόσει την επόμενη φάση της μεταρρύθμισης στην τοπική αυτοδιοίκηση. Οι αναγκαστικές - ελέω ΕΣΠΑ - συγχωνεύσεις δεν είναι κάτι που περνάει απαρατήρητο και οι κυβερνώντες θα βρεθούν ανάμεσα στα διασταυρούμενα πυρά των δανειστών και των κομματικών τους στελεχών που θα δεινοπαθήσουν στις επόμενες δημοτικές εκλογές.
4) Φρόνιμο είναι να αναμένουμε και έναν νέο «ιδιότυπο πόλεμο» με την ακαδημαϊκή κοινότητα. Οι μισθοί των λεγόμενων «μελών ΔΕΠ» θα υποστούν απώλειες άνω του 40% στην διετία, ενώ πολλοί από αυτούς θα δουν τις σχολές και τα τμήματα που δίδασκαν να κλείνουν οριστικά. Ακόμα περισσότεροι θα είναι αυτοί που για πρώτη φορά στη ζωή τους θα αναγκαστούν να συνεργαστούν με συναδέλφους τους από τμήματα όχι και τόσο φιλικά προσκείμενα, ενώ το κέρας της Αμάλθειας (όπως βλέπανε τα ερευνητικά κονδύλια) δε θα φτάνουν ούτε για ζήτω.
5) Κάτι παρόμοιο θα συμβεί και στα κλειστά ή «μισάνοιχτα» επαγγέλματα. Η τρόικα με μεγάλη σαφήνεια υπέδειξε πως η ιστορία δεν τελειώνει με ένα νόμο ομπρέλα, καθώς θα πρέπει να υπάρξει λεπτομερής νομοθετική καταγραφή του τι θεωρείται εμπόδιο στην ελεύθερη δραστηριοποίηση νέων εργαζομένων σε κάθε τομέα. Κάπου εκεί τα επιμελητήρια θα δουν την ισχύ τους να χάνεται και η πάσα ομάδα συμφερόντων που πέτυχε να κρατήσει το ένα ή το άλλο προνόμιο την τελευταία διετία θα πρέπει να διαπραγματευτεί από την αρχή.
6) Το σημείο βεβαίως που μπορεί να πυροδοτήσει ένα νέο κοινωνικό πόλεμο δεν είναι άλλο από το ασφαλιστικό. Στην φάση που βρισκόμαστε ο συνταξιούχος έχει χάσει μεγάλο μέρος της σύνταξής του λόγω των αποσπασματικών παρεμβάσεων. Η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει, στο τέλος του δρόμου να βλέπει ένα και μοναδικό ταμείο για κύριες και επικουρικές συντάξεις με εναρμονισμένους κανόνες, συνεισφορές, ενώ φυσικά έννοιες όπως «πρόωρη συνταξιοδότηση» και «εφάπαξ» θα ανήκουν στη σφαίρα της μυθολογίας.
7) Ως μέγιστο πολιτικό ζήτημα, θα αντιμετωπιστεί και το ζήτημα των αποκρατικοποιήσεων. Από τη μια η όποια αντιπολίτευση θα μιλάει για ξεπούλημα και από την άλλη οι Βρυξέλλες θα κρούουν τον κώδωνα της βιωσιμότητας του χρέους.
8) Το στοίχημα της ανάπτυξης, της απορρόφησης των κονδυλίων και της αλλαγής των δομών με βάση της οποίας τα κοινοτικά ποσά φτάνουν στον τελικό δικαιούχο θα ταράξει αρκετά το δημόσιο βίο. Όπως ακούστηκε εσχάτως στις Βρυξέλλες «πολλοί στην Ελλάδα εννοούσαν την ανάπτυξη ως αρπαχτή». Ο γόρδιος δεσμός θα πρέπει να κοπεί, μαζί ίσως με τα χέρια μεσαζόντων και αεριτζήδων ιδιωτών, αλλά και δημοσιών προσώπων. Κάποιοι θα πρέπει να ξεχάσουν τις πλατείες τα δημοτικά θέατρα και τα συντριβάνια...
9) Τέλος η φιλελευθεροποίηση της αγοράς εργασίας αναμένεται να πυροδοτήσει ένταση, ίσως και βία, αν οι μειώσεις των μισθών (από αυτοματισμό ή με σχέδιο) δε συνοδευτούν και από μεγαλειώδεις μειώσεις των τιμών των βασικών προϊόντων.
Kαι για όλα αυτά το μήνυμα των Βρυξελλών είναι πως ότι γίνει θα πρέπει να γίνει γρήγορα.
Από αυτή την εβδομάδα ξαναρχίζουν οι επισκέψεις των κλιμακίων της Τρόικας με στόχο να ολοκληρωθούν με την κάθοδο των επικεφαλής στις αρχές Μαΐου. Τα τεχνικά κλιμάκια θα αρχίσουν προκαταρκτικές επαφές με τις υπηρεσίες και τη νέα ηγεσία του υπουργείου οικονομικών, προσπαθώντας να συμφωνήσουν τις βασικές κατευθύνσεις των πρόσθετων μέτρων για τα έτη 2013 & 2014.
Επιπλέον όσο διαρκεί ο έλεγχος και συγκεκριμένα στις 23 Απριλίου θα πρέπει να έχουν αποσταλεί στην eurostat τα «σχεδόν τελικά» στοιχεία για το έλλειμμα του 2011, από τα οποία θα αποφασιστεί και το ύψος των πρόσθετων μέτρων που θα απαιτηθεί ακόμα και μέσα στο 2012. Οι πρώτες ενδείξεις μιλάνε για έλλειμμα πάνω από 24,8 δισεκατομμύρια οπότε το ενδεχόμενο είναι παραπάνω από πιθανό.
Στην πράξη οι ελεγκτές έρχονται με την εντολή να δυσπιστούν στα εισπρακτικά μέτρα που προτείνει η κυβέρνηση (ελλείψει νέου φορολογικού συστήματος) και να επιμένουν στην αναγκαιότητα μείωσης των δαπανών. Για τα περίφημα επιπλέον 11-12 δις της διετίας στα οποία αναφέρεται και η τελευταία έκθεση η ενδεικτική αναλογία θα πρέπει να είναι 10 προς 2 (δηλαδή 10 από τις δαπάνες και 2 από την βελτίωση της απόδοσης των εσόδων). Για να γίνει βεβαίως αυτό οι απολύσεις των 150.000 θα πρέπει να επισπευστούν. Κομισιόν και ΔΝΤ γνωρίζουν ότι προεκλογικά οι ελληνικές αρχές δεν πολύ-προτιμούν να δεσμεύονται, όποτε οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από τον επόμενο κάτοικο του Μαξίμου.
Είναι βέβαιο ότι το ποτήρι για τον «επόμενο» θα είναι αρκετά πικρό δεδομένου ότι με το καλημέρα θα ξεκινήσει:
1. περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή (σ.σ. λέγε με λιτότητα),
2. ταχεία εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
3. και ιδιωτικοποιήσεις μεγάλης κλίμακας.
Όλα αυτά σε ένα περιβάλλον βαθιάς ύφεσης, χωρίς προοπτική ανάπτυξης για τουλάχιστον δυόμισι ακόμη χρόνια, με την ανεργία να συνεχίζει την ανοδική της πορεία - ήδη επισήμως η Ελλάδα σπάει σχεδόν όλα τα κοντέρ με το 20,5% - και τους πολίτες γονατισμένους, απελπισμένους κι εξαντλημένους από τα μέτρα των δυο τελευταίων ετών.
Το βασικό τρίπτυχο παρεμβάσεων θα προκαλέσει μια νέα σειρά από αναταράξεις δεδομένου ότι η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να συγκρουστεί με μια σειρά ομάδες συμφερόντων:
1) Με τους δημοσίους υπαλλήλους: Εκεί στα μέσα του καλοκαιριού θα πρέπει να στείλει κάποιους για μπάνια και κάποιους σπίτι τους. Θα πρέπει να διαχειριστεί τα αποτελέσματα της λεγόμενης αξιολόγησης του έμψυχου δυναμικού και «να σπάσει πολλά αβγά» κλείνοντας εκατοντάδες υπηρεσίες, φορείς, τομείς και ή και γενικές διευθύνσεις.
2) Θα πρέπει να συγκρουστεί με την εκλογική και συνδικαλιστική πελατεία: Οι μόνιμες θέσεις των γενικών γραμματέων των υπουργείων, ο εσωτερικός έλεγχος και η νέα δομή του δημοσίου σημαίνει αφενός ότι κανένας «κομματικός στρατός δε μπορεί να περιμένει το βάζο με το μέλι», αφετέρου όσοι αναλάβουν θέσεις ευθύνης θα περάσουν πολλά - πολύ δύσκολα χρόνια, κινδυνεύοντας για πρώτη φορά με πραγματικές ευθύνες. Με τον εσωτερικό έλεγχο των οικονομικών του δημοσίου αρκετοί θα χάσουν τον ύπνο τους.
3) Θα συγκρουστεί ξανά με τους δημοτικούς άρχοντες και τους πέριξ, προσπαθώντας να εφαρμόσει την επόμενη φάση της μεταρρύθμισης στην τοπική αυτοδιοίκηση. Οι αναγκαστικές - ελέω ΕΣΠΑ - συγχωνεύσεις δεν είναι κάτι που περνάει απαρατήρητο και οι κυβερνώντες θα βρεθούν ανάμεσα στα διασταυρούμενα πυρά των δανειστών και των κομματικών τους στελεχών που θα δεινοπαθήσουν στις επόμενες δημοτικές εκλογές.
4) Φρόνιμο είναι να αναμένουμε και έναν νέο «ιδιότυπο πόλεμο» με την ακαδημαϊκή κοινότητα. Οι μισθοί των λεγόμενων «μελών ΔΕΠ» θα υποστούν απώλειες άνω του 40% στην διετία, ενώ πολλοί από αυτούς θα δουν τις σχολές και τα τμήματα που δίδασκαν να κλείνουν οριστικά. Ακόμα περισσότεροι θα είναι αυτοί που για πρώτη φορά στη ζωή τους θα αναγκαστούν να συνεργαστούν με συναδέλφους τους από τμήματα όχι και τόσο φιλικά προσκείμενα, ενώ το κέρας της Αμάλθειας (όπως βλέπανε τα ερευνητικά κονδύλια) δε θα φτάνουν ούτε για ζήτω.
5) Κάτι παρόμοιο θα συμβεί και στα κλειστά ή «μισάνοιχτα» επαγγέλματα. Η τρόικα με μεγάλη σαφήνεια υπέδειξε πως η ιστορία δεν τελειώνει με ένα νόμο ομπρέλα, καθώς θα πρέπει να υπάρξει λεπτομερής νομοθετική καταγραφή του τι θεωρείται εμπόδιο στην ελεύθερη δραστηριοποίηση νέων εργαζομένων σε κάθε τομέα. Κάπου εκεί τα επιμελητήρια θα δουν την ισχύ τους να χάνεται και η πάσα ομάδα συμφερόντων που πέτυχε να κρατήσει το ένα ή το άλλο προνόμιο την τελευταία διετία θα πρέπει να διαπραγματευτεί από την αρχή.
6) Το σημείο βεβαίως που μπορεί να πυροδοτήσει ένα νέο κοινωνικό πόλεμο δεν είναι άλλο από το ασφαλιστικό. Στην φάση που βρισκόμαστε ο συνταξιούχος έχει χάσει μεγάλο μέρος της σύνταξής του λόγω των αποσπασματικών παρεμβάσεων. Η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει, στο τέλος του δρόμου να βλέπει ένα και μοναδικό ταμείο για κύριες και επικουρικές συντάξεις με εναρμονισμένους κανόνες, συνεισφορές, ενώ φυσικά έννοιες όπως «πρόωρη συνταξιοδότηση» και «εφάπαξ» θα ανήκουν στη σφαίρα της μυθολογίας.
7) Ως μέγιστο πολιτικό ζήτημα, θα αντιμετωπιστεί και το ζήτημα των αποκρατικοποιήσεων. Από τη μια η όποια αντιπολίτευση θα μιλάει για ξεπούλημα και από την άλλη οι Βρυξέλλες θα κρούουν τον κώδωνα της βιωσιμότητας του χρέους.
8) Το στοίχημα της ανάπτυξης, της απορρόφησης των κονδυλίων και της αλλαγής των δομών με βάση της οποίας τα κοινοτικά ποσά φτάνουν στον τελικό δικαιούχο θα ταράξει αρκετά το δημόσιο βίο. Όπως ακούστηκε εσχάτως στις Βρυξέλλες «πολλοί στην Ελλάδα εννοούσαν την ανάπτυξη ως αρπαχτή». Ο γόρδιος δεσμός θα πρέπει να κοπεί, μαζί ίσως με τα χέρια μεσαζόντων και αεριτζήδων ιδιωτών, αλλά και δημοσιών προσώπων. Κάποιοι θα πρέπει να ξεχάσουν τις πλατείες τα δημοτικά θέατρα και τα συντριβάνια...
9) Τέλος η φιλελευθεροποίηση της αγοράς εργασίας αναμένεται να πυροδοτήσει ένταση, ίσως και βία, αν οι μειώσεις των μισθών (από αυτοματισμό ή με σχέδιο) δε συνοδευτούν και από μεγαλειώδεις μειώσεις των τιμών των βασικών προϊόντων.
Kαι για όλα αυτά το μήνυμα των Βρυξελλών είναι πως ότι γίνει θα πρέπει να γίνει γρήγορα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου