Πώς να βοηθήσω αν αποτύχει στις Πανελλήνιες

Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος Αθανασία Κουτσούκου

Η κρίσιμη περίοδος των Πανελληνίων εξετάσεων πέρασε… αυτό όμως δε σημαίνει πως τα πράγματα ήρθαν και πάλι στους ρυθμούς που ήταν πριν. Στην αναμονή των αποτελεσμάτων γίνονται διάφορα σενάρια και με βάση υποθέσεων οι οικογένειες καταστρώνουν τα σχέδιά τους, για το τι θα γίνει το προσεχές έτος.

Τα σενάρια που οδηγούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι τρία:

1. το παιδί πετυχαίνει το στόχο του κι ετοιμάζεται για τη φοιτητική του ζωή
2. το παιδί αποτυγχάνει να πετύχει την επιλογή του και συμβιβάζεται με την αμέσως επόμενη, οπότε και πάλι ετοιμάζεται για τη φοιτητική του ζωή, και
3. το παιδί αποτυγχάνει να επιτύχει τον στόχο του και ξαναδίνει εξετάσεις.

Το 2^ο και το 3^ο σενάριο όμως, μπορεί να έχουν τον ίδιο ψυχικό φόρτο καθώς το παιδί βιώνει την αποτυχία!!!

Το θέμα τώρα είναι «τι είναι αποτυχία» και πώς βιώνεται από τον καθένα.

Προσπαθώντας να το δούμε τελείως αντικειμενικά, αποτυχία είναι να μην πετυχαίνεις τον στόχο που έχεις θέσει. Η αποτυχία είναι πάρα πολύ δύσκολο να βιωθεί από τα παιδιά, ιδιαίτερα σε τόσο ευαίσθητες ηλικίες, όπως αυτή της εφηβικής. Τις περισσότερες φορές οι έφηβοι ταυτίζουν την αποτυχία τους στις Παν/νιες, με την προσωπικότητά τους , κι έτσι νιώθουν και βιώνουν σε βάθος τη ματαίωση. Έτσι χρησιμοποιούν εκφράσεις «έτσι κι αλλιώς άχρηστος είμαι», «σιγά μην τα κατάφερνα», «είμαι ένα τίποτα», «ακόμη κι ο ΤΑΔΕ πέρασε. Μόνο εγώ δεν τα κατάφερα» …

Είναι πράγματι πολύ σκληρό κι επώδυνο το συναίσθημα της απογοήτευσης από τον ίδιο σου τον εαυτό. Είναι σα να σε έχεις προδώσει, εφόσον εσύ ο ίδιος προκάλεσες αυτό τον πόνο σε εσένα.

Όλα αυτά κάνουν το ίδιο το άτομο να αδυνατεί να πατήσει και πάλι στα πόδια του εύκολα και να βρει τις ισορροπίες του. Και κάπου εδώ έρχονται οι γονείς, οι οποίοι δεν μπορούν να βλέπουν το παιδί τους σε τέτοια κατάσταση κι αρχίζουν να χρησιμοποιούν όλη τους την επιχειρηματολογία για να στηρίξουν το παιδί τους. Έτσι φυσικά ξεκινούν από το «δεν πειράζει, εσύ να είσαι καλά», και φτάνουν ως το να ακυρώνουν καθηγητές και εκπαιδευτικό σύστημα. Υπάρχουν βέβαια και οι γονείς οι οποίοι μην μπορώντας να διαχειριστούν τη δική τους απογοήτευση, κατηγορούν το παιδί τους λέγοντας «στα έλεγα εγώ, μη βγαίνεις για καφέδες …. Μας φάγανε οι φίλοι…» .

Το θέμα είναι πως οι γονείς πρέπει για μια ακόμη φορά, να πάρουν την σωστή απόσταση από την όλη κατάσταση. Η αποτυχία δεν είναι της οικογένειας, αλλά του ίδιου του παιδιού. Κοιτάζοντας έτσι το παιδί τους, θα μπορέσουν να τον αντιμετωπίσουν με ωριμότητα και σεβασμό. Ήταν η δική του προσπάθεια, καλή ή κακή (κατά τη γνώμη τους), αλλά ήταν δική του! Οφείλουμε να σεβαστούμε ότι αυτό μπόρεσε να κάνει, αυτό έκανε… και να προχωρήσουμε από δω και πέρα. Μένοντας στο γεγονός, κλαίγοντας και σκαλίζοντας το χρονικό της αποτυχίας, σε τίποτα δε βοηθάμε, παρά μόνο επαναφέρουμε το παιδί σε κάτι επώδυνο και ίσως τραυματικό. Καλό θα ήταν να μην πούμε τη γνώμη μας, στο τι έφταιξε, αποφεύγοντας έτσι πολλές παγίδες που ίσως να ρίξουν χειρότερα την ψυχολογία του, παρά μόνο να ρωτήσουμε το παιδί τι εκείνο νομίζει πως έφταιξε και τι σκέφτεται να κάνει από εδώ και πέρα.

Η κυρία Κουτσούκου τονίζει στο efiveia.gr πως το πιο σημαντικό από όλα είναι να καταλάβει το παιδί πως είμαστε δίπλα του σε κάθε του επιλογή, ακόμη κι αν την θεωρούμε λάθος. Πρέπει να το βοηθήσουμε να πατήσει στα πόδια του, να είναι υπεύθυνο για τις επιλογές του και φυσικά να μαθαίνει από τα λάθη του κι όχι απλά να στέκεται σε αυτά!!!