«Κόλαση επί γης»: Λογοκριμένες φωτογραφίες από το Ναγκασάκι 59 χρόνια μετά

«Χαμένες» φωτογραφίες που τραβήχτηκαν μόλις μια ημέρα μετά το βομβαρδισμό του Ναγκασάκι έρχονται στο φως καθώς θα πωληθούν σε δημοπρασία στη Νέα Υόρκη αυτή την εβδομάδα. Οι 24 φωτογραφίες ανακαλύφθηκαν πρόσφατα. Οι φωτογραφίες του Yamahata θεωρούνται η πιο ολοκληρωμένη καταγραφή από την επόμενη ημέρα της έκρηξης. Κατασχέθηκαν όμως μετά την άφιξη των αμερικανικών δυνάμεων και λογοκρίθηκαν. Ωστόσο, ο Yamahta κατάφερε να κρύψει και να σώσει τα αρνητικά.

Ο Yosuke Yamahata, Ιάπωνας στρατιωτικός φωτογράφος βρισκόταν σε αποστολή κοντά στο Ναγκασάκι όταν, στις 9 Αυγούστου του 1945. Όταν άκουσε την είδηση πήρε το τρένο για την πόλη μαζί με τον συγγραφέα Jun Higashi και τον ζωγράφο Eiji Yamada. Έφτασαν εκεί το πρωί της επόμενης ημέρας.

Ο Yosuke Yamahata έχοντας λάβει την εντολή να τεκμηριώσει την καταστροφή για στρατιωτικούς λόγους προπαγάνδας, εργάστηκε από το πρωί έως το βράδυ και τράβηξε περίπου 119 φωτογραφίες σε δυο διαφορετικές κάμερες.

Εν αγνοία του Yamahata η μία από τις δυο κάμερες είχε ελαττωματικό κλείστρο. Στις φωτογραφίες που πρόκειται να δημοπρατηθούν θα συμπεριληφθούν και δώδεκα που λήφθηκαν κατευθείαν από τα πρωτότυπα αρνητικά αυτής της ελαττωματικής κάμερας. 

Γράφοντας αρκετά χρόνια αργότερα σχετικά με το τι είχε βιώσει εκείνη την ημέρα, ο Yamahata περιγράφει το βομβαρδισμένο Ναγκασάκι ως «κόλαση επί της γης».

«Οι εικόνες διέφεραν από τις αντίστοιχες άλλων βομβαρδισμών. Η έκρηξη είχε διαλύσει όλη την πόλη και οι πυρκαγιές είχαν εξαπλωθεί παντού. Έκαναν τα πάντα στάχτη μέσα σε μια μόνο στιγμή. Οι ομάδες αρωγής δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα από το να περιμένουν. Μόνο η τύχη θα μπορούσε να βοηθήσει κάποιον να επιβιώσει».

«Ακόμα και αν οι ιατρικές και πυροσβεστικές ομάδες από τις γύρω περιοχές ήταν σε θέση να κινηθούν άμεσα προς το Ναγκασάκι οι δρόμοι ήταν αποκλεισμένοι με μπάζα και απανθρακωμένα ξύλα. Επιπλέον κανείς δεν μπορούσε να βρει τις παροχές του νερού ώστε να καταπολεμηθούν οι πυρκαγιές. Οι τηλεφωνικές και τηλεγραφικές υπηρεσίες ανεστάλησαν πλήρως. Κανείς δεν μπορούσε να επικοινωνήσει με τον έξω κόσμο για βοήθεια. Ήταν πραγματικά μια κόλαση στη γη. Όσοι επέζησαν, μόλις και μετά βίας, είχαν καμένα μάτια και καμένο δέρμα και περιπλανιόντουσαν μάταια περιμένοντας ανακούφιση. Ούτε ένα σύννεφο δεν βρέθηκε να μπλοκάρει τις ακτίνες του ήλιου που έλαμπε ανελέητα πάνω από το Ναγκασάκι τη δεύτερη ημέρα της έκρηξης».

Οι φωτογραφίες του Yamahata βρέθηκαν σε ένα άλμπουμ φωτογραφιών που κατασχέθηκε από Αμερικανό στρατιώτη από έναν πολίτη στην Οσάκα στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το φωτογραφικό άλμπουμ αναμένεται να πουληθεί περίπου 2.000 λίρες.

Ο Yamahata πέθανε από καρκίνο το 1966, σε ηλικία μόλις 48 ετών. Η ασθένεια του θεωρείται απόρροια της έκθεσής του στην ακτινοβολία του Ναγκασάκι. Ζει πάντως μέσα από τις φωτογραφίες του.

Το 1952 έγραψε: «Η ανθρώπινη μνήμη έχει την τάση να γλιστράει μακριά και η κριτική σκέψη να ξεθωριάζει με τα χρόνια και με τις αλλαγές που επέρχονται στον τρόπο ζωής. Αλλά η φωτογραφική μηχανή φέρνει τα θλιβερά γεγονότα που συνέβησαν πριν από επτά χρόνια μπροστά στα μάτια μας, χωρίς το παραμικρό διακοσμητικό στοιχείο. Σήμερα, με την αξιοσημείωτη ανάκαμψη τόσο στο Ναγκασάκι όσο και στη Χιροσίμα μπορεί να είναι δύσκολο να θυμηθεί κανείς το παρελθόν αλλά οι φωτογραφίες θα συνεχίσουν να μας προσφέρουν μια ακλόνητη μαρτυρία για την πραγματικότητα της εποχής εκείνης».