Η Συνταγματική Αναθεώρηση τροχοπέδη για την μονιμοποίηση των ΙΔΑΧ

Δύο μοντέλα εργασίας στο δημόσιο -ένα για το μόνιμο προσωπικό και ένα για το έκτακτο, δηλαδή τους συμβασιούχους- επιδιώκει να εφαρμόσει η κυβέρνηση, όπως έχουν επανειλλημένα αναφέρει αρμόδια στελέχης της. Η επιλογή αυτή σημαίνει ότι έρχεται και η πολυπόθητη μονιμοποίηση των δημοσίων υπαλλήλων με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου (ΙΔΑΧ), οι οποίοι, σύμφωνα με στοιχεία στην apografi.gr, ανέρχονται περίπου στις 50.000.

Η μονιμοποίησή τους είχε εξαγγελθεί από το πρώτο διάστημα της θητείας του σημερινού υπουργού Εργασίας, Γιώργου Κατρούγκαλου, κατά την θητεία του ως αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Ωστόσο, τον Απρίλιο του 2015, τεχνικά ζητήματα «πάγωσαν» την πρωτοβουλία του, χωρίς καμία ουσιαστική εξέλιξη από τότε.

Η μονιμοποίηση των ΙΔΑΧ, όπως αποτυπωνόταν σε διάταξη στο νομοσχέδιο για τον «Εκδημοκρατισμό της Δημόσιας Διοίκησης» (αποσύρθηκε στη συνέχεια), θα μπορούσε να θεωρηθεί μετατροπή σύμβασης και να προσκρούσει σε συνταγματικές διατάξεις.

Η προοπτική μονιμοποίησης των ΙΔΑΧ επανέρχεται πλέον στο προσκήνιο από τον σημερινό αναπληρωτή υπουργό, αρμόδιο για την Δημόσια Διοίκηση, Χριστόφορο Βερναρδάκη, μέσω της Συνταγματικής Αναθεώρησης. Η επιλογή αυτή φαίνεται ότι προσπερνάει τα παραπάνω τεχνικά – νομικά ζητήματα.

Η θέσπιση μίας και μόνο σχέσης εργασίας για το μόνιμο προσωπικό στις δημόσιες υπηρεσίες, μπορεί να γίνει μόνο με συνταγματική αναθεώρηση και συγκεκριμένα με αλλαγή του άρθρου 103 του Συντάγματος και η Κυβέρνηση είναι θετική προς αυτήν την κατεύθυνση. Η συζήτηση άλλωστε για την Συνταγματική Αναθεώρηση είναι ήδη ανοιχτή και οι ΙΔΑΧ, προσβλέπουν πλέον στο να αποκτήσουν ουσιαστικές μόνιμες σχέσεις εργασίας.

Δείτε τι λέει το συγκεκριμένο άρθρο του Συντάγματος: ‘Αρθρο 103: (Δημόσιοι υπάλληλοι)

1. Oι δημόσιοι υπάλληλοι είναι εκτελεστές της θέλησης του Kράτους και υπηρετούν το Λαό οφείλουν πίστη στο Σύνταγμα και αφοσίωση στην Πατρίδα. Tα προσόντα και ο τρόπος του διορισμού τους ορίζονται από το νόμο. 2. Kανένας δεν μπορεί να διοριστεί υπάλληλος σε οργανική θέση που δεν είναι νομοθετημένη. Eξαιρέσεις μπορεί να προβλέπονται από ειδικό νόμο, για να καλυφθούν απρόβλεπτες και επείγουσες ανάγκες με προσωπικό που προσλαμβάνεται για ορισμένη χρονική περίοδο με σχέση ιδιωτικού δικαίου. 3. Oργανικές θέσεις ειδικού Eπιστημονικού καθώς και τεχνικού ή βοηθητικού προσωπικού μπορούν να πληρούνται με προσωπικό που προσλαμβάνεται με σχέση ιδιωτικού δικαίου. Nόμος ορίζει τους όρους για την πρόσληψη, καθώς και τις ειδικότερες εγγυήσεις τις οποίες έχει το προσωπικό που προσλαμβάνεται. 4. Oι δημόσιοι υπάλληλοι που κατέχουν οργανικές θέσεις είναι μόνιμοι εφόσον αυτές οι θέσεις υπάρχουν. Aυτοί εξελίσσονται μισθολογικά σύμφωνα με τους όρους του νόμου και, εκτός από τις περιπτώσεις που αποχωρούν λόγω ορίου ηλικίας ή παύονται με δικαστική απόφαση, δεν μπορούν να μετατεθούν χωρίς γνωμοδότηση ούτε να υποβιβαστούν ή να παυθούν χωρίς απόφαση υπηρεσιακού συμβουλίου, που αποτελείται τουλάχιστον κατά τα δύο τρίτα από μόνιμους δημόσιους υπαλλήλους. Kατά των αποφάσεων των συμβουλίων αυτών επιτρέπεται προσφυγή στο Συμβούλιο της Eπικρατείας, όπως νόμος ορίζει. 5. Mε νόμο μπορεί να εξαιρούνται από τη μονιμότητα ανώτατοι διοικητικοί υπάλληλοι που κατέχουν θέσεις εκτός της υπαλληλικής ιεραρχίας, οι διοριζόμενοι απευθείας με βαθμό πρεσβευτικό, οι υπάλληλοι της Προεδρίας της Δημοκρατίας και των γραφείων του Πρωθυπουργού, των Yπουργών και Yφυπουργών. 6. Oι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων έχουν εφαρμογή και στους υπαλλήλους της Bουλής, οι οποίοι κατά τα λοιπά διέπονται εξ ολοκλήρου από τον Kανονισμό της, καθώς και στους υπαλλήλους των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. **7. Η πρόσληψη υπαλλήλων στο Δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός καθορίζεται κάθε φορά, πλην των περιπτώσεων της παραγράφου 5, γίνεται είτε με διαγωνισμό είτε με επιλογή σύμφωνα με προκαθορισμένα και αντικειμενικά κριτήρια και υπάγεται στον έλεγχο ανεξάρτητης αρχής, όπως νόμος ορίζει. Νόμος μπορεί να προβλέπει ειδικές διαδικασίες επιλογής που περιβάλλονται με αυξημένες εγγυήσεις διαφάνειας και αξιοκρατίας ή ειδικές διαδικασίες επιλογής προσωπικού για θέσεις το αντικείμενο των οποίων περιβάλλεται από ειδικές συνταγματικές εγγυήσεις ή προσιδιάζει σε σχέση εντολής. **8. Νόμος ορίζει τους όρους, και τη χρονική διάρκεια των σχέσεων εργασίας ιδιωτικού δικαίου στο Δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός καθορίζεται κάθε φορά, για την κάλυψη είτε οργανικών θέσεων και πέραν των προβλεπομένων στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 3 είτε πρόσκαιρων είτε απρόβλεπτων και επειγουσών αναγκών κατά το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2. Νόμος ορίζει επίσης τα καθήκοντα που μπορεί να ασκεί το προσωπικό του προηγούμενου εδαφίου. Απαγορεύεται η από το νόμο μονιμοποίηση προσωπικού που υπάγεται στο πρώτο εδάφιο ή η μετατροπή των συμβάσεών του σε αορίστου χρόνου. Oι απαγορεύσεις της παραγράφου αυτής ισχύουν και ως προς τους απασχολουμένους με σύμβαση έργου. **9. Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση και τις αρμοδιότητες του «Συνηγόρου του Πολίτη» που λειτουργεί ως ανεξάρτητη αρχή.