Ακούει συχνά τη λέξη «βαθµός» από τα χείλη των παιδιών της, ειδικά όταν τα ρωτά πώς ήταν η µέρα τους στο σχολείο. «Η δασκάλα βάζει σε όλους Α, ακόµα και σε εκείνους που δεν διαβάζουν πολύ», της παραπονιέται ο 10χρονος γιος της Αντώνης.
Όπως λέει στα «ΝΕΑ»η κ. Αννα Παυλίδου, χωρίς το κίνητρο του καλού βαθµού ο Αντώνης συχνά δεν αισθάνεται ότι υπάρχει λόγος να µελετά περισσότερο, αφού θα έχει την ίδια αντιµετώπιση µε τους συµµαθητές του που δεν προσπαθούν όσο ...
Όπως λέει στα «ΝΕΑ»η κ. Αννα Παυλίδου, χωρίς το κίνητρο του καλού βαθµού ο Αντώνης συχνά δεν αισθάνεται ότι υπάρχει λόγος να µελετά περισσότερο, αφού θα έχει την ίδια αντιµετώπιση µε τους συµµαθητές του που δεν προσπαθούν όσο ...
εκείνος.
Για την κ. Παυλίδου και µεγάλη µερίδα των γονέων, η βαθµολόγηση της σχολικής επίδοσης των παιδιών είναι σηµαντικό εργαλείο.
∆εν είναι όµως λίγοι και εκείνοι που πιστεύουν ότι οι βαθµοί δεν προσφέρουν στα παιδιά. Ηδη σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες γίνεται συζήτηση για την επαναξιολόγηση της χρήσης της βαθµολόγησης στην πρώτη βαθµίδα της Εκπαίδευσης, µε φανατικούς υποστηρικτές και της µιας και της άλλης άποψης. Το ελληνικό υπουργείο Παιδείας, πάντως, φαίνεται διατεθειµένο να επανεξετάσει τον τρόπο της βαθµολόγησης ή ακόµη και την κατάργηση των βαθµών.
Από το 1995 έχει καθιερωθεί βαθµολόγηση τριών ταχυτήτων στο δηµοτικό: στις δύο πρώτες τάξεις γίνεται µόνο «περιγραφική αξιολόγηση», στις τάξεις Γ’ και ∆’ εκτός από την περιγραφική αξιολόγηση χρησιµοποιείται κλίµακα βαθµολογίας µε µέγιστο το Αριστα (Α) και κατώτατο το Σχεδόν Καλά (∆) και στις δύο τελευταίες τάξεις ισχύει η αριθµητική κλίµακα που αρχίζει από το Αριστα (9-10) και καταλήγει στο Καλά (5-6).
«Στον παγκόσµιο εκπαιδευτικό χώρο είναι αδιανόητο να βάζεις σε ένα 10χρονο παιδί βαθµούς, γιατί δεν πρέπει να µάθει να συγκρίνει τον εαυτό τουµε τους άλλους. Οι έρευνες δείχνουν ότι κίνητρα εξωγενή όπως ο βαθµός δεν επιδρούν θετικά στους µαθητές όσο τα ενδογενή, δηλαδή η κινητοποίηση να διαβάσει για τον εαυτό του», λέει στα «ΝΕΑ» η κ. Ελένη Καρατζιά, επίκουρος καθηγήτρια Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης στο Παιδαγωγικό Τµήµα ∆ηµοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστηµίου Πατρών.
Το 2003, από τη θέση της αναπληρώτριας πρόεδρου του Τµήµατος Ποιότητας της Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, η κ. Καρατζιά και µια οµάδα εκπαιδευτικών είχαν εισηγηθεί την καθιέρωση της περιγραφικής βαθµολόγησης σε όλες τις τάξεις της Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης. Ωστόσο η εισήγησή τους, λέει η κ. Καρατζιά, δεν έγινε ποτέ υπουργική απόφαση, αλλά έµεινε στο επίπεδο της συµβουλευτικής παρότι κατάφερε να επηρεάσει τη συγγραφή των µετέπειτα βιβλίων του δηµοτικού.
Η δηµιουργική µάθηση «Οταν οεκπαιδευτικός υποχρεώνεται να βάλει βαθµούς, συνήθως επικεντρώνεται στα µαθήµατα κορµού όπως η Γλώσσα και τα Μαθηµατικά και υποβιβάζει τον αθλητισµό και µαθήµατα όπως η Μουσική και τα Καλλιτεχνικά. Ετσι, χάνονται οι δηµιουργικές πλευρές της µάθησης», λέει η κ. Καρατζιά και προσθέτει πως οι µαθητές της Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης πρέπει να αξιολογούνται µε περιγραφικά σχόλια, αντί για αριθµητικό ή γραµµατικό βαθµό, όπως γίνεται στο βρετανικό εκπαιδευτικό σύστηµα. «Στη Βρετανία, ο εκπαιδευτικός δεν βαθµολογεί τους µαθητές του µε αριθµό αλλά µε σχόλια, βάσει της παρακολούθησης και των εργασιών τους καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς». Οπως επισηµαίνει, θεωρείται αντιπαραγωγικό να προωθούµε τον ανταγωνισµό ανάµεσα στα παιδιά. «Μπορούµε να συζητούµε για βαθµούς µόνο όταν τίθεται ζήτηµα εισαγωγής των µαθητών στην Ανώτατη Εκπαίδευση».
Η κ. Παυλίδου πάντως είναι από τους γονείς που επιθυµούν λεπτοµερέστερη βαθµολογία στο δηµοτικό. «Να βαθµολογούνται τα παιδιά και µάλιστα αυστηρά. Για παράδειγµα, όσον αφορά τη Γραµµατική είµαι κάθετη. Τα λάθη θα τα βρίσκουν πάντα µπροστά τους», λέει παρότι συµπληρώνει ότι στόχος δεν είναι ο βαθµός αλλά η µάθηση. «∆εν θέλω ο γιος µου να είναι µόνο καλός µαθητής. Με νοιάζει να µην έχει κενά. Αν µου φέρει στο σπίτι ένα διαγώνισµα, στο οποίο πήρε 6 και δω ότι του αξίζει, θα είµαι ευχαριστηµένη γιατί θα έχει έτσι ένα κίνητρο να το αυξήσει την επόµενη φορά σε 8, 9 ή και 10».
Οι αλλαγές του υπουργείου «Επειδή αλλάζουµε ριζικά τα προγράµµατα, θα προωθήσουµε και ανάλογους τρόπους για την αξιολόγηση των µαθητών. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται και το σύστηµα βαθµολόγησης των µαθητών του δηµοτικού, που ενδεχοµένως να περιλαµβάνει και την κατάργησή της», λέει στα «ΝΕΑ» ο γενικός γραµµατέας του υπουργείο Παιδείας, ∆ιά Βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων, κ. Βασίλης Κουλαϊδής.
«ΕργαζόµαστεµετοΠαιδαγωγικό Ινστιτούτο για την αναµόρφωση των προγραµµάτων σπουδών τόσο της Πρωτοβάθµια όσο και της ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης. Τα προγράµµατα σπουδών είναι πολυσύνθετες κατασκευές, που περιλαµβάνουν την επιλογή του περιεχοµένου (τι θα διδάξουµε), την επιλογή των µεθόδων διδασκαλίας (πώς θα διδάξουµε), τον χρόνο που αφιερώνουµε για κάθε ένα από τα στοιχεία του περιεχοµένου που έχουµε επιλέξει, αλλά και την αξιολόγηση των µαθητών» τονίζει ο κ. Κουλαϊδής. Γι’ αυτό τον λόγο, επισηµαίνει ο γενικός γραµµατέας, το υπουργείο έχει αποτυπώσει όλες τις πρακτικές αξιολόγησης σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Τι λένε οι ειδικοί «Η βαθµολογία λειτουργεί πιεστικά στον ψυχισµό των παιδιών, ιδιαίτερα των ευαίσθητων, µε αποτέλεσµα να τους προκαλεί συµπτώµατα άγχους», επισηµαίνει η ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος κ. Αλεξάνδρα Καππάτου. «Η αξιολόγηση ειδικά στο δηµοτικό επιδρά ποικιλοτρόπως και εξαρτάται από διαφορετικές παραµέτρους όπως η ωριµότητα, τα βιώµατα του παιδιού, αλλά και η σχέση που έχουν µαζί του οι γονείς. Οι προσδοκίες και οι απαιτήσεις από το οικογενειακό περιβάλλον παίζουν καθοριστικό ρόλο στον τρόπο που το παιδί εισπράττει την αξιολόγησή του». Ο βαθµός, επισηµαίνει η κ. Καππάτου, διαµορφώνει µια βαθµοθηρική στάση και συνείδηση και από το παιδί και από την οικογένεια, η οποία το αποµακρύνει από τον στόχο του που πρέπει να είναι η αγάπη για τη γνώση.
Για την κ. Παυλίδου και µεγάλη µερίδα των γονέων, η βαθµολόγηση της σχολικής επίδοσης των παιδιών είναι σηµαντικό εργαλείο.
∆εν είναι όµως λίγοι και εκείνοι που πιστεύουν ότι οι βαθµοί δεν προσφέρουν στα παιδιά. Ηδη σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες γίνεται συζήτηση για την επαναξιολόγηση της χρήσης της βαθµολόγησης στην πρώτη βαθµίδα της Εκπαίδευσης, µε φανατικούς υποστηρικτές και της µιας και της άλλης άποψης. Το ελληνικό υπουργείο Παιδείας, πάντως, φαίνεται διατεθειµένο να επανεξετάσει τον τρόπο της βαθµολόγησης ή ακόµη και την κατάργηση των βαθµών.
Από το 1995 έχει καθιερωθεί βαθµολόγηση τριών ταχυτήτων στο δηµοτικό: στις δύο πρώτες τάξεις γίνεται µόνο «περιγραφική αξιολόγηση», στις τάξεις Γ’ και ∆’ εκτός από την περιγραφική αξιολόγηση χρησιµοποιείται κλίµακα βαθµολογίας µε µέγιστο το Αριστα (Α) και κατώτατο το Σχεδόν Καλά (∆) και στις δύο τελευταίες τάξεις ισχύει η αριθµητική κλίµακα που αρχίζει από το Αριστα (9-10) και καταλήγει στο Καλά (5-6).
«Στον παγκόσµιο εκπαιδευτικό χώρο είναι αδιανόητο να βάζεις σε ένα 10χρονο παιδί βαθµούς, γιατί δεν πρέπει να µάθει να συγκρίνει τον εαυτό τουµε τους άλλους. Οι έρευνες δείχνουν ότι κίνητρα εξωγενή όπως ο βαθµός δεν επιδρούν θετικά στους µαθητές όσο τα ενδογενή, δηλαδή η κινητοποίηση να διαβάσει για τον εαυτό του», λέει στα «ΝΕΑ» η κ. Ελένη Καρατζιά, επίκουρος καθηγήτρια Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης στο Παιδαγωγικό Τµήµα ∆ηµοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστηµίου Πατρών.
Το 2003, από τη θέση της αναπληρώτριας πρόεδρου του Τµήµατος Ποιότητας της Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, η κ. Καρατζιά και µια οµάδα εκπαιδευτικών είχαν εισηγηθεί την καθιέρωση της περιγραφικής βαθµολόγησης σε όλες τις τάξεις της Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης. Ωστόσο η εισήγησή τους, λέει η κ. Καρατζιά, δεν έγινε ποτέ υπουργική απόφαση, αλλά έµεινε στο επίπεδο της συµβουλευτικής παρότι κατάφερε να επηρεάσει τη συγγραφή των µετέπειτα βιβλίων του δηµοτικού.
Η δηµιουργική µάθηση «Οταν οεκπαιδευτικός υποχρεώνεται να βάλει βαθµούς, συνήθως επικεντρώνεται στα µαθήµατα κορµού όπως η Γλώσσα και τα Μαθηµατικά και υποβιβάζει τον αθλητισµό και µαθήµατα όπως η Μουσική και τα Καλλιτεχνικά. Ετσι, χάνονται οι δηµιουργικές πλευρές της µάθησης», λέει η κ. Καρατζιά και προσθέτει πως οι µαθητές της Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης πρέπει να αξιολογούνται µε περιγραφικά σχόλια, αντί για αριθµητικό ή γραµµατικό βαθµό, όπως γίνεται στο βρετανικό εκπαιδευτικό σύστηµα. «Στη Βρετανία, ο εκπαιδευτικός δεν βαθµολογεί τους µαθητές του µε αριθµό αλλά µε σχόλια, βάσει της παρακολούθησης και των εργασιών τους καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς». Οπως επισηµαίνει, θεωρείται αντιπαραγωγικό να προωθούµε τον ανταγωνισµό ανάµεσα στα παιδιά. «Μπορούµε να συζητούµε για βαθµούς µόνο όταν τίθεται ζήτηµα εισαγωγής των µαθητών στην Ανώτατη Εκπαίδευση».
Η κ. Παυλίδου πάντως είναι από τους γονείς που επιθυµούν λεπτοµερέστερη βαθµολογία στο δηµοτικό. «Να βαθµολογούνται τα παιδιά και µάλιστα αυστηρά. Για παράδειγµα, όσον αφορά τη Γραµµατική είµαι κάθετη. Τα λάθη θα τα βρίσκουν πάντα µπροστά τους», λέει παρότι συµπληρώνει ότι στόχος δεν είναι ο βαθµός αλλά η µάθηση. «∆εν θέλω ο γιος µου να είναι µόνο καλός µαθητής. Με νοιάζει να µην έχει κενά. Αν µου φέρει στο σπίτι ένα διαγώνισµα, στο οποίο πήρε 6 και δω ότι του αξίζει, θα είµαι ευχαριστηµένη γιατί θα έχει έτσι ένα κίνητρο να το αυξήσει την επόµενη φορά σε 8, 9 ή και 10».
Οι αλλαγές του υπουργείου «Επειδή αλλάζουµε ριζικά τα προγράµµατα, θα προωθήσουµε και ανάλογους τρόπους για την αξιολόγηση των µαθητών. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται και το σύστηµα βαθµολόγησης των µαθητών του δηµοτικού, που ενδεχοµένως να περιλαµβάνει και την κατάργησή της», λέει στα «ΝΕΑ» ο γενικός γραµµατέας του υπουργείο Παιδείας, ∆ιά Βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων, κ. Βασίλης Κουλαϊδής.
«ΕργαζόµαστεµετοΠαιδαγωγικό Ινστιτούτο για την αναµόρφωση των προγραµµάτων σπουδών τόσο της Πρωτοβάθµια όσο και της ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης. Τα προγράµµατα σπουδών είναι πολυσύνθετες κατασκευές, που περιλαµβάνουν την επιλογή του περιεχοµένου (τι θα διδάξουµε), την επιλογή των µεθόδων διδασκαλίας (πώς θα διδάξουµε), τον χρόνο που αφιερώνουµε για κάθε ένα από τα στοιχεία του περιεχοµένου που έχουµε επιλέξει, αλλά και την αξιολόγηση των µαθητών» τονίζει ο κ. Κουλαϊδής. Γι’ αυτό τον λόγο, επισηµαίνει ο γενικός γραµµατέας, το υπουργείο έχει αποτυπώσει όλες τις πρακτικές αξιολόγησης σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Τι λένε οι ειδικοί «Η βαθµολογία λειτουργεί πιεστικά στον ψυχισµό των παιδιών, ιδιαίτερα των ευαίσθητων, µε αποτέλεσµα να τους προκαλεί συµπτώµατα άγχους», επισηµαίνει η ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος κ. Αλεξάνδρα Καππάτου. «Η αξιολόγηση ειδικά στο δηµοτικό επιδρά ποικιλοτρόπως και εξαρτάται από διαφορετικές παραµέτρους όπως η ωριµότητα, τα βιώµατα του παιδιού, αλλά και η σχέση που έχουν µαζί του οι γονείς. Οι προσδοκίες και οι απαιτήσεις από το οικογενειακό περιβάλλον παίζουν καθοριστικό ρόλο στον τρόπο που το παιδί εισπράττει την αξιολόγησή του». Ο βαθµός, επισηµαίνει η κ. Καππάτου, διαµορφώνει µια βαθµοθηρική στάση και συνείδηση και από το παιδί και από την οικογένεια, η οποία το αποµακρύνει από τον στόχο του που πρέπει να είναι η αγάπη για τη γνώση.
ΠΗΓΗ ΤΑ ΝΕΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου