Τι αλλάζει το 2014 στις συντάξεις, τα επιδόματα, την ασφάλιση και την εργασία

Είκοσι δυσμενείς -κατά κύριο λόγο- αλλαγές στο ασφαλιστικό και τα εργασιακά, φερνει το 2014. Οι μεταβολές αυτές, οφείλονται στην ωρίμανση ρυθμίσεων που έχουν ηδη νομοθετηθεί, σταδικά, την τελευταία τριετία.

Δείτε αναλυτικά τι προβλέπεται σε κάθε τομέα.

1. Αυξανεται το όριο ηλικίας συνταξιοδοτησης για ασφαλισμένους και ασφαλισμένες στο ΙΚΑ με δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης και ένστολους.

Ασφαλισμενοι με βαρέα και ανθυγιεινά (με 10.500 ημέρες, εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα), θα βρεθούν αντιμέτωποι με αύξηση του ορίου ηλικίας συναξιοδότησης κατά έξι μήνες. Το 2014 θα καταβληθεί πλήρης σύνταξη σε ηλικία 61 ετών και 6 μηνών και μειωμένη σε ηλικία 59 ετών και 6 μηνών.

Γυναίκες ασφαλισμενες στο ΙΚΑ που φέτος μπορούν να αποχωρήσουν με 10.000 ένσημα, το 2014 θα χρειαστούν 12.000 ημέρες ασφάλισης. Παράλληλα, θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους για πλήρη συνταξη και τα 60 και 6 μηνών για μειωμένη συνταξη. Πάντως εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση συμπλήρωσης 100 ημερών πραγματικής ασφάλισης κατ' έτος την τελευταία 5ετία.

Ασφαλισμένοι αεροπορικών επιχειρήσεων (ιπτάμενο προσωπικό, προσωπικό εδάφους των αεροπορικών επιχειρήσεων, καθώς και το προσωπικό της Olympic Catering), θα λαμβάνουν πλήρη σύνταξη στο 62ο έτος της ηλικίας και μειωμένη σύνταξη στα 57. Επίσης, στις περιπτωσεις που προβλέπεται συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας, από 1ης Ιανουαρίου 2014 καθορίζεται ως όριο ηλικίας το 62ο έτος.

Ενστόλοι που θέλουν να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας θα βρεθούν αντιμέτωποι με την αύξηση του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης. Πλέον θα μπορούν να αποχωρήσουν χωρίς όριο ηλικίας με τη συμπλήρωση 30 ετών και 6 μηνών συντάξιμου χρόνου ασφάλισης. Εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση συμπλήρωσης 100 ημερών πραγματικής ασφάλισης κατ' έτος την τελευταία 5ετία.Οι τρίτεκνοι ένστολοι που συμπληρώνουν την 20ετία από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά για τη θεμελίωση του δικαιώματός τους θα έχουν την ίδια συνταξιοδοτική μεταχείριση με τους υπολοιπους στρατιωτικούς.

2.Διακόπτεται η καταβολή του ΕΚΑΣ σε συνταξιούχους κάτω των 65 ετών.Υπολογίζεται ότι πρόκειται να χάσουν το συγκεκριμένο επίδομα περίπου 60.000 άτομα, εκ των οποίων τουλάχιστον 22.000 με αναπηρία..

3.Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ, εξέλιξη που επηρεάζει κυρίως τους δημοσίους υπαλλήλους, με μεστοσταθμική μείωση της τάξεως του 20%, κατ΄εκτίμηση.

4. Μειώνονται οι επικουρικές συντάξεις σε όλα τα ελλειμματικά Ταμεία κατά περίπου 30%. Η ρήτρα του μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά Ταμεία θα εφαρμοσθεί από τον Ιούνιο.Με βάση τη νομοθεσία θα γίνονται ακόμα και ανά τρίμηνο μελέτες για τη βιωσιμότητα των φορέων επικουρικής ασφάλισης, ενώ θα δημιουργηθούν «ατομικοί λογαριασμοί" για τους ασφαλισμενους.

5. Μειώνεται κατά μία ποσοστιαία μονάδα το ποσοστό αναπλήρωσης στις συντάξεις του Δημοσίου, των ΔΕΚΟ και των τραπεζών.

6. Περικόπτεται κατά 4% το ποσό της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ , αυξάνεται κατά 2,5% η εισφορά για τον Κλάδο Υγείας, ενώ προωθείται διάταξη για την συνταξιοδότηση των αγροτών με 40 έτη ασφάλισης σε ηλικία 62 ετών.

7. Περιορίζεται το ποσοστό προσαύξησης της σύνταξης στο 2% για κάθε επιπλέον έτος για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2014. Η ρύθμιση αφορά κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες και όσους ασφαλίζονται σε φορείς ΔΕΚΟ και τραπεζών.

8. Αυξάνονται σε επτά από εξι τα πλασματικά έτη που μπορούν να εξαγοραστούν, τέλος στην αναδρομικότητα

Οι ασφαλισμένοι που θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2014 μπορούν να αναγνωρίσουν επτά πλασματικά έτη (όσοι κλειδώνουν φέτος το δικαίωμα αναγνωρίζουν έξι χρόνια).

Πρόκειται για τα πλασματικά έτη των νόμων 3863/2010 και 3865/2010, τα οποία μπορούν να αξιοποιήσουν όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 με διατάξεις της νομοθεσίας που έχουν αλλάξει. Για την πλειονότητα των πλασματικών ετών το κόστος είναι 168 ευρώ για κάθε μήνα, ωστόσο υπάρχουν και ακριβότερες επιλογές, όπως είναι η αναγνωριση της στρατιωτικής θητείας.

Οσον αφορά στο Δημόσιο, για την ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 μπορούν να εξαγοράσουν τους πλασματικούς χρόνους των τέκνων, του στρατού και των σπουδών.

Ωστόσο, ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως στο Δημόσιο ο χρόνος των τέκνων (και μέχρι 5 χρόνια) υπολογίζεται «εξτρά» . Επομένως, τη νέα χρονιά μπορούν να αναγνωριστούν έως και 12 πλασματικά έτη (εκ των οποίων τα 5 για τα παιδιά).

9. Αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού του επιδόματος ανεργίας. Σύμφωνα με το μνημόνιο, το ανώτατο όριο ημερών επιδότησης σε βάθος τετραετίας, γίνεται 400 το 2014, από 450 φετος, με συνεπεια την μείωση του αριθμού των δικαιούχων.

10. Θεσπίζεται επίδομα ανεργίας 200 ευρώ, για μακροχρόνια ανέργους από 22 έως 66 ετών. Προϋπόθεση να έχουν εξαντλήσει την τακτική επιδότηση, το ατομικό εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 10.000 ευρώ, ενώ εάν πρόκειται για οικογενειακό εισόδημα, να μην είναι μεγαλύτερο από 12.000 ευρώ, με προσαύξηση 586 ευρώ για κάθε ανήλικο παιδί.

11.Μειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές σε ΔΕΚΟ και Τράπεζες στα επίπεδα του 20%, όσο δηλαδή είναι στο ΙΚΑ.

12. Για τις συντάξεις στο Δημόσιο, μειώνεται το ποσοστό αναπλήρωσης στο 73% για το διάστημα από την 1.1.2008 και μετά.

13. Στον ΟΑΕΕ, πρόκειται να μεταφερθούν όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δραστηριοποιούνται σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων και μέχρι σήμερα είχαν την ασφάλιση του ΟΓΑ. Επίσης, οι ασφαλιστικές εισφορές θα εισπράττονται από τον ΟΑΕΕ σε μηνιαία βάση, αντί για κάθε δίμηνο, όπως ισχύει ως τώρα.

14. Πρόκειται να εφαρμοστεί πιλοτικά, ο θεσμός του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, σε δύο περιφέρειες της χώρας. Η σχετική υπουργική απόφαση ακόμα δεν έχει δημοσιοποιηθεί, αλλά έχει γίνει γνωστό ότι το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα δεν θα υπερβαίνει τα 250 ευρώ και θα απευθύνεται σε ειδικές ομάδες του πληθυσμού, οι οποίες βρίσκονται στα όρια της φτωχειας. Θα τεθούν εισοδηματικά κριτήρια και θα υπάρχουν αυστηροί έλεγχοι έτσι ώστε τα κονδύλια αυτά να καταλήξουν σε όσους τα έχουν πραγματικά ανάγκη.

15. Μειώνονται οι εργοδοτικές εισφορές. Η μνημονιακή δέσμευση προβλέπει μείωση κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες, σταδιακά από το 2014 έως το 2016. Από τον Φεβρουάριο του 2012 έχουν μειωθεί οι εργοδοτικές εισφορές κατά 1,1 ποσοστιαία μονάδα. Πρόθεση του υπουργείου Εργασίας είναι η περαιτερω μείωση να αρχίσει να εφαρμόζεται το β' εξάμηνο του έτους. Ο λόγος είναι ότι οι απώλειες για τα ασφαλιστικά ταμεία αναμένεται να είναι μεγάλες, ίσως και άνω των 800.000.000 ευρώ, συνολικά.

16. Θα επανεξετασθεί το σύστημα καθορισμού του κατώτατου μισθού των 586 ευρώ μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2014

17. Προωθειται ο δραστικός περιορισμός των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και η καθιερωση ενιαίων κανόνων ασφάλισης και συνταξιοδότησης για τα ταμεια ΔΕΚΟ και τραπεζών που εχουν ενταχθεί στο ΙΚΑ. Ζητημα, με το οποίο ασχολείται επιτροπή εμπειρογνωμών του υπουργείου Εργασίας.

18. Καθιερώνεται αναλογικός συντελεστής στο τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης από το 2011 και μετά, οποίος θα οδηγήσει στον περιορισμό του τελικού ποσού.

19. Αυξάνεται στο 95% (από 80% που είναι σήμερα) το ποσοστό της προσωρινής σύνταξης.

Από το 2014, σύμφωνα με διάταξη του υπουργείου Εργασίας, οι ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτούνται από όλα τα Ταμεία (πλην Δημοσίου) θα δικαιούνται το 95% του ποσού σύνταξης που αντιστοιχεί στα χρόνια ασφάλισης και στις αποδοχές που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της σύνταξης.

20. Προωθείται η είσοδος των ιδιωτικών συστημάτων ασφάλισης και συνταξιοδότησης με πυλώνα σχετική μελέτη που ήδη έχει ετοιμαστεί για τον ασφαλιστικό φορέα της Τραπέζης της Ελλάδος.