Ο δρόμος για το εφάπαξ και ο τρόπος υπολογισμού

Εφάπαξ βοήθημα δικαιούνται εκατοντάδες χιλιάδες μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα οι οποίοι απασχολούνται στους κλάδους του τουρισμού (ξενοδοχοϋπάλληλοι), του φαρμάκου (φαρμακοϋπάλληλοι), του μετάλλου (μεταλλεργάτες), του εμπορίου (εμποροϋπάλληλοι), των λιπασμάτων, των τσιμέντων κ.ά. Πρόκειται για εργαζόμενους που είναι ασφαλισμένοι και πληρώνουν εισφορές σε κλαδικά ταμεία πρόνοιας, τα οποία έχουν πλέον συγχωνευθεί στο ενιαίο Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ) με 517.000 ασφαλισμένους.

Σήμερα στο ΤΑΠΙΤ εκκρεμούν περίπου 3.000 αιτήσεις συνταξιοδοτημένων εργαζομένων, ενώ ο χρόνος απονομής του βοηθήματος ποικίλλει από ένα μέχρι 10 μήνες ανάλογα με τον κλάδο στον οποίο ανήκει ο κάθε εργαζόμενος. Ομοίως ποικίλλει για τους παλαιούς ασφαλισμένους και ο τρόπος υπολογισμού.

Βασική προϋπόθεση για να εισπράξει κάποιος το «εφάπαξ» είναι να δικαιωθεί κύριας σύνταξης, αν και σε ορισμένους τομείς -όπως στον τομέα των φαρμακοϋπαλλήλων και των εργαζομένων στον κλάδο των τσιμέντων- απαιτείται και η θεμελίωση για επικουρική. Οι εμποροϋπάλληλοι, για παράδειγμα, παίρνουν «εφάπαξ» εφόσον δικαιωθούν επικουρικής σύνταξης από το ΤΕΑΙΤ και υπάγονται στην ασφάλιση του κλάδου πρόνοιας του τέως ΤΕΑΥΕΚ. Αντίστοιχα οι μεταλλεργάτες παίρνουν «εφάπαξ» όταν θα συνταξιοδοτηθούν από τον φορέα κύριας και επικουρικής ασφάλισης λόγω γήρατος ή αναπηρίας.

Βασική προϋπόθεση είναι να έχουν στο πρώην ΤΑΠΕΜ και πρώην ΕΤΕΜ 4.500 πλήρεις καταβολές (ημερομίσθια) ώστε να θεμελιώνουν δικαίωμα. Διαφορετικά θα τους επιστραφούν οι εισφορές τους. Επίσης οι εργαζόμενοι στα λιπάσματα θεμελιώνουν δικαίωμα για «εφάπαξ» εφόσον έχουν συμπληρώσει 5ετή ασφάλιση στο πρώην ΤΑΠΠΕΛ και έτυχαν κύριας σύνταξης γήρατος ή αναπηρίας.

Ομοίως και οι εργαζόμενοι στον ιππόδρομο: για τους μισθωτούς απαιτείται η έκδοση κύριας και επικουρικής σύνταξης, ενώ για τους αυτοτελώς απασχολούμενους η έκδοση της κύριας σύνταξης. Ελαφρώς διαφορετικά είναι τα ισχύοντα στο πρώην ΤΑΞΥ. Βασική προϋπόθεση για να δικαιωθούν «εφάπαξ» οι ξενοδοχοϋπάλληλοι είναι η 20ετία. Δικαιούνται, δηλαδή, όσοι συμπληρώσουν 180 πλήρεις μηνιαίες καταβολές και 20 πλήρη έτη ως ξενοδοχοϋπάλληλοι. Οι απασχολούμενοι εποχιακά δικαιούνται να αναγνωρίσουν ως χρόνο άσκησης του επαγγέλματος το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ δύο συνεχών εποχιακών απασχολήσεών τους με 100 ημερομίσθια κάθε χρόνο στον ίδιο εργοδότη.

Δικαιούνται επίσης όσοι:

• Βγήκαν σε σύνταξη μετά την 1-1-2004 και έχουν συμπληρώσει 60 πλήρεις μηνιαίες καταβολές στον Κλάδο Πρόνοιας του Ταμείου.
• Βγήκαν σε σύνταξη μέχρι 31/12/2003, συνταξιοδοτηθούν από το επάγγελμα του ξενοδοχοϋπαλλήλου και έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 60 πλήρεις μηνιαίες καταβολές ή αν συνταξιοδοτηθούν από άλλο επάγγελμα και έχουν συμπληρώσει 120 πλήρεις μηνιαίες καταβολές.

Και στις δυο περιπτώσεις απαιτείται επιπλέον εντός της τελευταίας πενταετίας ασφάλισης: 7,2 πλήρεις μηνιαίες καταβολές ανά έτος πλήρους απασχόλησης ή τρεις πλήρεις μηνιαίες καταβολές ανά έτος μειωμένης (λιγότερες των 9 μηνών) απασχόλησης ή δυο πλήρεις μηνιαίες καταβολές ανά έτος εποχιακής απασχόλησης (εντός του διαστήματος από 1/4 - 31/10).

Αποζημίωση
Ολοι οι ιδιωτικοί υπάλληλοι που ασφαλίζονται στο ΙΚΑ και δεν καλύπτονται από κάποιο κλαδικό ταμείο πρόνοιας για το εφάπαξ τους δικαιούνται να λάβουν, όταν αποχωρούν από την εργασία τους με πλήρη σύνταξη γήρατος «αποζημίωση λόγω συνταξιοδότησης», που ισούται με το 40% της νόμιμης αποζημίωσης που θα έπαιρναν αν απολύονταν.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ - ΕΘΝΟΣ/ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ, Ιούνιος 2012