Αιρετός στο ΠΥΣΠΕ Ιωαννίνων - Μέλος ΔΣ Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Ιωαννίνων - Διευθυντής στο Δημοτικό Σχολείο Δροσοχωρίου Ιωαννίνων
Παρασκευή 31 Μαρτίου 2017
5o ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΜΑΡΤΙΟΥ 2017 του αιρετού στο ΠΥΣΠΕ Ιωαννίνων Λιόντου Βασιλείου
Λιόντος
Βασίλειος
Αιρετός ΠΥΣΠΕ
Ιωαννίνων
Δάσκαλος Αγγλικών στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Μετσόβου
Τηλέφωνο 6946260184
Ιωάννινα, 31.03.2017
|
5o ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΜΑΡΤΙΟΥ
2017
|
Αγαπητοί
συνάδελφοι και αγαπητές συναδέλφισσες,
Με το παρόν
ενημερωτικό σας ενημερώνω για τα εξής:
1. Θέματα
αρμοδιότητας ΠΥΣΠΕ
Στο
έκτακτο διευρυμένο υπηρεσιακό συμβούλιο (ΠΥΣΠΕ) της 27ης
Μαρτίου 2017 μας απασχόλησε το παρακάτω θέμα:
ü Απαλλαγή από τα καθήκοντα Προϊσταμένης Νηπιαγωγού - Τοποθέτηση νέας Προϊσταμένης Νηπιαγωγού
Μετά τον ορισμό συναδέλφισσάς μας ως αντιδημάρχου
στο Δήμο Ιωαννιτών, το κενό που προέκυψε έπρεπε να καλυφθεί από το ΠΥΣΠΕ και
παράλληλα να οριστεί εκ νέου προϊσταμένη από το διευρυμένο ΠΥΣΠΕ μέχρι και την
31η Ιουλίου 2017.
Στο
έκτακτο υπηρεσιακό συμβούλιο (ΠΥΣΠΕ) της 27ης Μαρτίου 2017 που ακολούθησε μας
απασχόλησαν τα παρακάτω θέματα:
ü Κατάταξη
σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε Κατηγορίες
Μετάθεσης - Μοριοδότηση και Επανακαθορισμός των Δυσπρόσιτων Σχολικών Μονάδων
Βρισκόμαστε στην τελική ευθεία σε ό, τι αφορά στην
αναμοριοδότηση των σχολικών μονάδων στη Διεύθυνση Π.Ε. Ιωαννίνων και στον
επανακαθορισμό των δυσπρόσιτων σχολικών μονάδων. Το θέμα απασχόλησε ουκ ολίγες
φορές το υπηρεσιακό συμβούλιο, αλλά και τον σύλλογο εκπαιδευτικών Π.Ε.
Ιωαννίνων. Οφείλω να σας καταθέσω ότι μετά και την τελευταία περιφερειακή
σύσκεψη που έλαβε χώρα στην Ηγουμενίτσα μεταξύ της ΔΟΕ, των αιρετών και των
συλλόγων εκπαιδευτικών Π.Ε. από όλη την Ήπειρο, διαφαίνεται ότι δεν υπάρχει ένα
κοινό σκεπτικό και μια κοινή γραμμή για το προαναφερθέν ζήτημα. Ούτε βέβαια και
το υπουργείο Παιδείας εδέησε να στείλει κάτι πιο σαφές και πιο συγκεκριμένο
πέρα από τις γενικές παραμέτρους που είχε εξ’ αρχής θέσει, γεγονός που
υποδηλώνει την έλλειψη σοβαρότητας με την οποία το όλο θέμα αντιμετωπίστηκε.
Προσωπικά σας είχα καταθέσει τη θέση μου για τον ορισμό από το υπουργείο
ελάχιστων και μέγιστων μορίων-μονάδων ανά Διεύθυνση Εκπαίδευσης ώστε να μην
παρατηρούνται φαινόμενα αυθαίρετης μοριοδότησης από ΠΥΣΠΕ σε ΠΥΣΠΕ. Την
Τετάρτη 5-4-2017 ορίστηκε κοινή σύσκεψη των ΠΥΣΠΕ και ΠΥΣΔΕ Ιωαννίνων σε μια
προσπάθεια να υπάρξει μια κοινή πρόταση μοριοδότησης των σχολικών μονάδων
αφού ως γνωστόν, τα μόρια θα είναι κοινά τόσο για την Π.Ε. όσο και για τη Δ.Ε.
Ωστόσο ήδη υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις ως προς τα μόρια και ως προς τον
επανακαθορισμό (χαρακτηρισμό ή αποχαρακτηρισμό) των δυσπρόσιτων σχολικών
μονάδων. Για την Π.Ε. Ιωαννίνων το μοναδικό χαρακτηρισμένο με ΦΕΚ Δημοτικό
Σχολείο είναι αυτό του Διστράτου και υπάρχουν σκέψεις να προταθούν και άλλα
τρία. Ωστόσο για να γίνει καλύτερα αντιληπτή η δυσκολία της αναμοριοδότησης
αρκεί να σκεφτείτε ότι για παράδειγμα στο Δήμο Βορείων Τζουμέρκων το τελευταίο
σχολείο για τη Δ.Ε. βρίσκεται στα Πράμαντα, ενώ για την Π.Ε. πέρα από το
Δημοτικό Σχολείο Πραμάντων, ακολουθούν αυτά των Χριστών και του Ματσουκίου. Η
Δ.Ε. έχει σχολεία μέχρι την Κόνιτσα, ενώ για την Π.Ε. πέρα από τα Δημοτικά
Σχολεία της Κόνιτσας, ακολουθούν αυτά του Κεφαλοχωρίου και του Διστράτου.
Σε
κάθε περίπτωση, θα σας ενημερώσω άμεσα για την πρόταση που το ΠΥΣΠΕ Ιωαννίνων
θα αποστείλει στο ΑΠΥΣΠΕ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα υιοθετηθεί αυτούσια από
το ΚΥΣΠΕ ή το υπουργείο Παιδείας.
ü Μονιμοποίηση
αναδρομικά εκπαιδευτικών αρμοδιότητας Π.Ε. Ιωαννίνων
Το ΠΥΣΠΕ προέβη στην αναδρομική μονιμοποίηση 11
συναδέλφων μας εκπαιδευτικών (2 ΠΕ06, 4 ΠΕ70, 2 ΠΕ60 και 3 ΠΕ11).
ü Μετακινήσεις
- Προσωρινές τοποθετήσεις εκπαιδευτικών αρμοδιότητας Π.Ε Ιωαννίνων
Το ΠΥΣΠΕ μετακίνησε ή τοποθέτησε προσωρινά
συναδέλφους μας εκπαιδευτικούς εξαιτίας κενών που προέκυψαν με γνώμονα την
εύρυθμη λειτουργία των σχολικών μονάδων.
ü Εξέταση
ενστάσεων
Εξετάστηκαν ενστάσεις συναδέλφων μας ως προς τα
μόρια μεταθέσεων και τους αποδόθηκαν, κατόπιν εξέτασης, τα μόρια που αιτούνταν.
ü Εξέταση
ενστάσεων συναδέλφων μας εκπαιδευτικών μη κοινών ειδικοτήτων
Το ΠΥΣΠΕ απασχόλησαν ενστάσεις συναδέλφων μας
εκπαιδευτικών μη κοινών ειδικοτήτων που αιτούνται τη διόρθωση του
αριθμού των μονάδων μετάθεσής τους. Ζητούν εν ολίγοις να υπολογιστεί το
άθροισμα των μορίων των συνθηκών διαβίωσης που είχαν στη Δ.Ε. πλην του
τελευταίου έτους, συν το άθροισμα των μορίων συνθηκών διαβίωσης του τελευταίου
χρόνου στη Δ.Ε. το οποίο και να μετατραπεί σε μόρια συνθηκών διαβίωσης της Π.Ε.
συν το άθροισμα των μορίων συνθηκών
διαβίωσης του χρονικού διαστήματος που υπηρετούν στην Π.Ε. και το άθροισμα αυτό
να αποτελέσει το σύνολο των μορίων τους για μετάθεση-τοποθέτηση. Το σκεπτικό
των συναδέλφων μας κινείται στο σκεπτικό της απόφασης που εκδόθηκε από το
Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης σύμφωνα με το οποίο δύο συνάδελφοι Γαλλικής
Γλώσσας που υπηρετούν στην Π.Ε. Σερρών δικαιώθηκαν και τους αποδόθηκαν τα μόρια
που αιτούνταν χωρίς η απόφαση αυτή να έχει εφαρμογή σύμφωνα με το υπουργείο
Παιδείας στο σύνολο των εκπαιδευτικών των μη κοινών ειδικοτήτων. Η Διεύθυνση
Π.Ε. Ιωαννίνων απέστειλε στις 13.1.2017 ερώτημα προς το υπουργείο Παιδείας
ζητώντας να γνωστοποιηθεί εγγράφως εάν θα πρέπει να προβεί στον επανυπολογισμό
ΜΣΔ των αιτούντων εκπαιδευτικών αρμοδιότητας της Δ/νσης Π.Ε. Ιωαννίνων που
μετατάχθηκαν από τη Δ.Ε. στην Π.Ε. χωρίς να έχει λάβει ακόμα κάποια απάντηση.
Συνεπώς, η ένσταση των προαναφερθέντων εκπαιδευτικών απορρίφθηκε ομόφωνα από το
ΠΥΣΠΕ μέχρι νεωτέρας.
2. Μισθοδοσία
δευτέρου δεκαπενθημέρου μηνός Απριλίου 2017
Στις 13
Απριλίου 2017 (απόγευμα 12ης Απριλίου, Μεγάλη Τετάρτη) θα καταβληθεί το δεύτερο δεκαπενθήμερο της Μισθοδοσίας του μηνός Απριλίου 2017. Όπως
ήδη διαπιστώσατε όσοι ελέγξατε τα σημειώματα αποδοχών, δεν έχουν γίνει ακόμα οι
κρατήσεις αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2017. Αυτό αναμένεται
τελικά να γίνει στη μισθοδοσία μηνός Μαΐου 2017 με αναδρομική ισχύ..
3.Αιτήσεις παραίτησης των υπό συνταξιοδότηση
μονίμων Εκπαιδευτικών
Οι
παραιτήσεις των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης,
θα υποβληθούν για πρώτη φορά, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4386/2016, το πρώτο δεκαήμερο
μηνός Απριλίου. Σε περίπτωση, κατά την οποία, η καταληκτική ημερομηνία υποβολής
των αιτήσεων είναι αργία, η υποβολή των αιτήσεων θα γίνει την αμέσως επόμενη
εργάσιμη ημέρα.
Πλέον
η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος πραγματοποιείται όχι μόνο με τη
συμπλήρωση του απαιτούμενου συντάξιμου χρόνου υπηρεσίας, αλλά σωρευτικά
υπολογιζόμενου και με τη συμπλήρωση του αντίστοιχου ηλικιακού ορίου, οδηγώντας
πολλούς εξ αυτών σε συνταξιοδότηση έως και αρκετά έτη αργότερα από ό, τι
γνώριζαν μέχρι πρότινος.
Αίτηση παραίτησης
μόνιμου εκπαιδευτικού πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που
υποβάλλεται το πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή
και λύεται αυτοδικαίως η υπαλληλική σχέση στις 31 Αυγούστου. Από την 1η
Σεπτεμβρίου ο πρώην υπάλληλος δικαιούται συντάξεως.
Ανάκληση της αίτησης
παραίτησης μπορεί να γίνει εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός μηνός από την
ημερομηνία υποβολής της αίτησης παραίτησης, σύμφωνα με το άρθρο 148 παρ. 4 του
Νόμου 3528/2007.
4.
Επιμόρφωση Β1 επιπέδου Τ.Π.Ε.
Η υποβολή των αιτήσεων των εκπαιδευτικών για την
επιμόρφωση Β1 επιπέδου Τ.Π.Ε. ήδη ξεκίνησε από την Τετάρτη 29/03/2017 και μέχρι τη
Πέμπτη 06/04/2017 στις 16:00.
Στη σελίδα http://e-pimorfosi.cti.gr/mis, μπορείτε να
υποβάλλετε την αίτησή σας με τη χρήση των κωδικών που σας είχαν αποδοθεί κατά
την πιστοποίησή σας στο Α’ Επίπεδο Τ.Π.Ε. Από την πρώτη κιόλας ημέρα δεν έλειψαν
τα προβλήματα καθώς η συμμετοχή των συναδέλφων μας ήταν πάρα πολύ μεγάλη με
αποτέλεσμα η σελίδα να είναι ‘’φορτωμένη’’ και να μην ανοίγει.
Δίνεται για πρώτη φορά το δικαίωμα συμμετοχής στην
επιμόρφωση Β1 επιπέδου Τ.Π.Ε. στους εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και
Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όλων των
κλάδων και ειδικοτήτων της ελληνικής δημόσιας εκπαίδευσης (περιλαμβανομένων των υπηρετούντων
αναπληρωτών), καθώς και των εκπαιδευτικών ιδιωτικών σχολείων.
Προϋπόθεση για τη συμμετοχή σε πρόγραμμα Εισαγωγικής
Επιμόρφωσης για την εκπαιδευτική αξιοποίηση Τ.Π.Ε. (Β1 επιπέδου Τ.Π.Ε.)
αποτελεί η πιστοποίηση στις βασικές δεξιότητες Τ.Π.Ε. (Α’ επίπεδο Τ.Π.Ε.), με
εξαίρεση τους εκπαιδευτικούς του κλάδου ΠΕ19/20, καθώς και τους επιμορφωτές Α’
επιπέδου Τ.Π.Ε. που είναι ενταγμένοι στα σχετικά μητρώα παλαιότερων πράξεων
επιμόρφωσης σε βασικές δεξιότητες Τ.Π.Ε. Μάλιστα δημιουργήθηκαν για πρώτη
φορά οι συστάδες με την κατηγοριοποίηση ειδικοτήτων. Η πρώτη επιμορφωτική
περίοδος διάρκειας 36 ωρών θα ξεκινήσει στις 15 Μαΐου 2017 και θα ολοκληρωθεί
στις 20 Ιουνίου 2017.
Ο συνάδελφος
αιρετός στο ΑΠΥΣΠΕ Ηπείρου Φίλιππος Ευαγγέλου σας απέστειλε χθες εκτενέστατο
ενημερωτικό με τίτλο ‘’ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΜΑΡΤΙΟΥ (ΙV) ΑΙΤΗΣΕΙΣ
για
την Επιμόρφωση Β1΄ ΕΠΙΠΕΔΟΥ (ΤΠΕ) από 29 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017 μέχρι 6 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2017
– Αναλυτικές ΟΔΗΓΙΕΣ για τις αιτήσεις’’
που θα σας φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο.
5.
Bαθμολογική αναγνώριση προϋπηρεσίας των εκπαιδευτικών Π.Ε. η οποία δεν συνιστά
πραγματική δημόσια υπηρεσία
Σχετικά με τη βαθμολογική αναγνώριση
προϋπηρεσίας σας θυμίζω την προ ημερών ανακοίνωση της Δ/νσης Π.Ε. Ιωαννίνων,
ζητώντας σας παράλληλα να μελετήσετε ενδελεχώς τα κατά περίπτωση δικαιολογητικά
που απαιτούνται και να μην προβαίνετε σε επιπόλαιες υποβολές αιτήσεων προς τη
Δ/νση. Καταληκτική ημερομηνία βαθμολογικής αναγνώρισης της προϋπηρεσίας ούτως ή
άλλως δεν υφίσταται.
Σας θυμίζω λοιπόν: ‘’Επειδή εκτός της αύξησης
του πλεονάζοντος χρόνου στον βαθμό Α΄, δεν προκύπτει από τις ισχύουσες
διατάξεις κάποια άλλη συνέπεια (μισθολογική, συνταξιοδοτική, μεταθέσεις,
μείωση ωραρίου, επιλογή σε θέση ευθύνης κ.λπ.) παρακαλούνται
οι ενδιαφερόμενοι να μην βιαστούν να υποβάλλουν αίτηση που εν τέλει θα
απορριφθεί από το Υπηρεσιακό Συμβούλιο λόγω ελλιπών δικαιολογητικών.
Τα
δικαιολογητικά πρέπει να είναι ακριβώς αυτά που κατά περίπτωση
προβλέπονται από την εγκύκλιο, ώστε να αποφευχθεί επιπλέον
κόπος για όλους τους εμπλεκόμενους.’’
Αγαπητοί συνάδελφοι και αγαπητές
συναδέλφισσες,
Σας θυμίζω
για μια ακόμη φορά ότι είμαι πάντοτε στη διάθεσή σας. Η ενημέρωση σας από την
πλευρά μου αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμά σας. Για τούτο μην διστάζετε να έρχεστε
σε επικοινωνία μαζί μου ώστε και εσείς να έχετε μια άμεση ενημέρωση, αλλά και
εγώ να λαμβάνω γνώση για θέματα που σας απασχολούν. Γνωρίζετε άλλωστε ότι
συμμετέχω στο υπηρεσιακό συμβούλιο, ως αιρετός, πρωτίστως ως συνάδελφος,
υπερασπιζόμενος το δίκαιο των αιτημάτων
σας. Τους τρόπους επικοινωνίας μαζί μου σας τους παραθέτω στην κορυφή (πάνω
αριστερά) των ενημερωτικών μου.
Με συναδελφικούς
χαιρετισμούς
Λιόντος
Βασίλειος
Αιρετός ΠΥΣΠΕ
Ιωαννίνων
Δάσκαλος
Αγγλικών στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Μετσόβου
Ακάθιστος Ύμνος
Βιογραφία
Ακάθιστος ύμνος επικράτησε να λέγεται ένας ύμνος «Κοντάκιο» της Ορθόδοξης Εκκλησίας, προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου, από την όρθια στάση, που τηρούσαν οι πιστοί κατά τη διάρκεια της ψαλμωδίας του. Οι πιστοί έψαλλαν τον Ακάθιστο ύμνο όρθιοι, υπό τις συνθήκες που θεωρείται ότι εψάλη για πρώτη φορά, ενώ το εκκλησίασμα παρακολουθούσε όρθιο κατά την ακολουθία της γιορτής του Ευαγγελισμού, με την οποία συνδέθηκε ο ύμνος.
Ψάλλεται ενταγμένος στο λειτουργικό πλαίσιο της ακολουθίας του Μικρού Αποδείπνου, σε όλους τους Ιερούς Ναούς, τις πέντε πρώτες Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, τις πρώτες τέσσερις τμηματικά, και την πέμπτη ολόκληρος. Είναι ένας ύμνος που αποτελείται από προοίμιο και 24 οίκους (στροφές) σε ελληνική αλφαβητική ακροστιχίδα, από το Α ως το Ω (κάθε οίκος ξεκινά με το αντίστοιχο κατά σειρά ελληνικό γράμμα), και είναι γραμμένος πάνω στους κανόνες της ομοτονίας, ισοσυλλαβίας και εν μέρει της ομοιοκαταληξίας.
Θεωρείται ως ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας, η γλώσσα του είναι σοβαρή και ποιητική και είναι εμπλουτισμένος από κοσμητικά επίθετα και πολλά σχήματα λόγου (αντιθέσεις, μεταφορές, κλπ). Το θέμα του είναι η εξύμνηση της ενανθρώπισης του Θεού μέσω της Θεοτόκου, πράγμα που γίνεται με πολλές εκφράσεις χαράς και αγαλλίασης, οι οποίες του προσδίδουν θριαμβευτικό τόνο.
Κατά το έτος 626 μ.Χ., και ενώ ο Αυτοκράτορας Ηράκλειος μαζί με το βυζαντινό στρατό είχε εκστρατεύσει κατά των Περσών, η Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε αιφνίδια από τους Αβάρους. Οι Άβαροι απέρριψαν κάθε πρόταση εκεχειρίας και την 6η Αυγούστου κατέλαβαν την Παναγία των Βλαχερνών. Σε συνεργασία με τους Πέρσες ετοιμάζονταν για την τελική επίθεση, ενώ ο Πατριάρχης Σέργιος περιέτρεχε τα τείχη της Πόλης με την εικόνα της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας και ενθάρρυνε το λαό στην αντίσταση. Τη νύχτα εκείνη, φοβερός ανεμοστρόβιλος, που αποδόθηκε σε θεϊκή επέμβαση, δημιούργησε τρικυμία και κατάστρεψε τον εχθρικό στόλο, ενώ οι αμυνόμενοι προξένησαν τεράστιες απώλειες στους Αβάρους και τους Πέρσες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποχωρήσουν άπρακτοι.
Στις 8 Αυγούστου, η Πόλη είχε σωθεί από τη μεγαλύτερη, ως τότε, απειλή της ιστορίας της. Ο λαός, θέλοντας να πανηγυρίσει τη σωτηρία του, την οποία απέδιδε σε συνδρομή της Θεοτόκου, συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών. Τότε, κατά την παράδοση, όρθιο το πλήθος έψαλλε τον από τότε λεγόμενο «Ακάθιστο Ύμνο», ευχαριστήρια ωδή προς την υπέρμαχο στρατηγό του Βυζαντινού κράτους, την Παναγία, αποδίδοντας τα «νικητήρια» και την ευγνωμοσύνη του «τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ».
Κατά την επικρατέστερη άποψη, δεν ήταν δυνατό να συνετέθη ο ύμνος σε μία νύκτα. Μάλλον είχε συντεθεί νωρίτερα και μάλιστα θεωρείται ότι ψαλλόταν στο συγκεκριμένο ναό, στην αγρυπνία της 15ης Αυγούστου κάθε χρόνου. Απλώς, εκείνη την ημέρα ο ύμνος εψάλη «ὀρθοστάδην», ενώ αντικαταστάθηκε το ως τότε προοίμιο («Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς λαβὼνἐν γνώσει»), με το ως σήμερα χρησιμοποιούμενο «Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια», το οποίο έδωσε τον δοξολογικό και εγκωμιαστικό τόνο, στον ως τότε διηγηματικό και δογματικό ύμνο.
Σύμφωνα, όμως, με άλλες ιστορικές πηγές, ο Ακάθιστος Ύμνος συνδέεται και με άλλα παρόμοια γεγονότα, όπως τις πολιορκίες και τη σωτηρία της Κωνσταντινούπολης επί των Αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου του Πωγωνάτου (673 μ.Χ.), Λέοντος του Ισαύρου (717 - 718 μ.Χ.) και Μιχαήλ Γ΄ (860 μ.Χ.). Δεδομένων των τότε ιστορικών συνθηκών (εικονομαχική έριδα, κλπ.), δεν θεωρείται απίθανο, η Παράδοση να έχει αλλοιώσει την ιστορική πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να καθίσταται πολύ δύσκολο να λεχθεί μετά βεβαιότητας ποιο ήταν το ιστορικό περιβάλλον της δημιουργίας του Ύμνου.
Σε όλη τη χειρόγραφη παράδοση, ο ύμνος φέρεται ως ανώνυμος, ενώ ο Συναξαριστής που τον συνδέει με τα γεγονότα του Αυγούστου του 626 μ.Χ. δεν αναφέρει ούτε το χρόνο της σύνθεσής του, ούτε τον μελωδό του. Το περιεχόμενό του πάντως απηχεί τις δογματικές θέσεις της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου (βλέπε 9 Σεπτεμβρίου), που συνήλθε στην Έφεσο, στη βασιλική της Θεοτόκου, το 431 μ.Χ. από τον Αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β΄. Σε αυτήν συμμετείχαν 200 επίσκοποι, ανάμεσα στους οποίους ο Άγιος Κύριλλος Αλεξάνδρειας. Καταδίκασε τις διδαχές του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Νεστόριου, ο οποίος υπερτόνιζε την ανθρώπινη φύση του Ιησού έναντι της θείας, υποστηρίζοντας ότι η Μαρία γέννησε τον άνθρωπο Ιησού και όχι τον Θεό. Η Σύνοδος διακήρυξε ότι ο Ιησούς είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, με πλήρη ένωση των δύο φύσεων και απέδωσε επίσημα στην Παρθένο Μαρία τον τίτλο «Θεοτόκος». Επομένως, η χρονολογία σύγκλησής της, το 431 μ.Χ., αποτελεί μία σταθερή ημερομηνία, καθώς είναι σίγουρο ότι ο ύμνος δεν είχε συντεθεί νωρίτερα. Από την άλλη, κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι από το περιεχόμενό του συνάγεται ότι ο ύμνος αναφέρεται σε κοινό εορτασμό του Ευαγγελισμού και των Χριστουγέννων, εορτές οι οποίες χωρίστηκαν κατά τη βασιλεία του Ιουστινιανού (527 - 565 μ.Χ.), πράγμα που, αν ισχύει, αφενός σημαίνει ότι ο ύμνος γράφτηκε το αργότερο επί Ιουστινιανού, αφετέρου ενισχύει την άποψη ότι προϋπήρχε των γεγονότων του 626 μ.Χ.
Η παράδοση, όμως, αποδίδει τον Ακάθιστο ύμνο στο μεγάλο βυζαντινό υμνογράφο του 6ου αιώνα μ.Χ., Ρωμανό τον Μελωδό (βλέπε 1 Οκτωβρίου). Την άποψη αυτή υποστηρίζουν πολλοί ερευνητές, οι οποίοι θεωρούν ότι οι εκφράσεις του ύμνου, η γενικότερη ποιητική του αρτιότητα και δογματική του πληρότητα δεν μπορούν παρά να οδηγούν στον Ρωμανό. Ακόμη, σε κώδικα του 13ου αιώνα μ.Χ. υπάρχει μεταγενέστερη σημείωση, του 16ου αιώνα μ.Χ., η οποία αναφέρει τον Ρωμανό ως ποιητή του ύμνου.
Όμως, η άποψη αυτή αντικρούεται από πολλούς μελετητές, που βρίσκουν στη δομή, στο ύφος και το περιεχόμενό του πολλά στοιχεία μετά την εποχή του Ρωμανού. Κατά μία άποψη, ο ύμνος ψάλθηκε καλοκαίρι, στη γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και μάλλον αργότερα μεταφέρθηκε στο Σάββατο της Ε΄ εβδομάδος των νηστειών, ίσως από τους εικονόφιλους μοναχούς του Στουδίου. Έτσι πλησίασε τη γιορτή του Ευαγγελισμού. Είναι, δε, ενδεχόμενο σε αυτή τη μεταφορά, και πάλι για λόγους σχετικούς με την Εικονομαχία, να αλλοιώθηκε και το ιστορικό του Συναξαριστή, και από το 728 μ.Χ., που αυτοκράτορας ήταν ο εικονομάχος Λέων Γ΄ Ίσαυρος, να μεταφέρθηκε στο 626 μ.Χ., στα χρόνια του Ηρακλείου, ο οποίος πολεμούσε τους Πέρσες για να επανακτήσει τον Τίμιο Σταυρό.
Επιπλέον υπάρχουν και άλλες δύο εκδοχές για το πρόσωπο του μελωδού του Ακάθιστου Ύμνου. Η μία εκδοχή αναφέρει το όνομα του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γερμανού Α΄ (715 - 730 μ.Χ.) (βλέπε 12 Μαΐου), ο οποίος έζησε τα γεγονότα της θαυμαστής λύτρωσης της Κωνσταντινούπολης από την πολιορκία της από τους Άραβες το 718 μ.Χ., επί Αυτοκράτορος Λέοντος του Ισαύρου. Η εκδοχή αυτή βασίζεται στο γεγονός, ότι μία λατινική μετάφραση του ύμνου, η οποία έγινε γύρω στο 800 μ.Χ. από τον επίσκοπο Βενετίας Χριστόφορο, τον αναφέρει ως δημιουργό του ύμνου.
Η άλλη εκδοχή που υποστηρίζεται βασίζεται σε μια παλαιά αχρονολόγητη εικόνα του Ευαγγελισμού στο παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου της ονομαστής μονής του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα, όπου εικονίζεται και ένας μοναχός, ο οποίος κρατάει ένα ειλητάριο που γράφει «Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη» (αρχή του α΄ οίκου του Ακάθιστου ύμνου). Στο κεφάλι του μοναχού αυτού γράφει «ο άγιος Κοσμάς». Πρόκειται για τον Κοσμά τον Μελωδό (βλέπε 14 Οκτωβρίου), ο οποίος έζησε και αυτός τα γεγονότα του 718 μ.Χ., καθώς απεβίωσε το 752 ή 754 μ.Χ.
Άλλες, λιγότερο πιθανές απόψεις θεωρούν ως μελωδό του ύμνου τον Πατριάρχη Σέργιο, τον ιερό Φώτιο (βλέπε 6 Φεβρουαρίου), τον Απολινάριο τον Αλεξανδρέα, τον Μητροπολίτη Νικομήδειας Γεώργιο Σικελιώτη, τον Γεώργιο Πισίδη, και άλλους, που έζησαν από τον Ζ΄ μέχρι τον Θ΄ αιώνα.
Βέβαιο, είναι πάντως, ότι οι ειρμοί του Κανόνα του Ακάθιστου Ύμνου είναι έργο του Ιωάννου Δαμασκηνού (676 - 749 μ.Χ.) (βλέπε 4 Δεκεμβρίου), ενώ τα τροπάρια του Ιωσήφ Ξένου του Υμνογράφου (βλέπε 3 Απριλίου).
Γενικό θέμα του ύμνου είναι ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, ο οποίος πηγάζει από την Αγία Γραφή και τους Πατέρες της Εκκλησίας και περιγράφει τα ιστορικά γεγονότα, αλλά προχωρεί και σε θεολογική και δογματική ανάλυσή τους.
Οι πρώτοι δώδεκα οίκοι του (Α-Μ) αποτελούν το ιστορικό μέρος. Εκεί εξιστορούνται τα γεγονότα από τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου μέχρι την Υπαπαντή, ακολουθώντας τη διήγηση του Ευαγγελιστή Λουκά. Αναφέρεται ο Ευαγγελισμός (Α, Β, Γ, Δ), η επίσκεψη της εγκύου Παρθένου στην Ελισάβετ (Ε), οι αμφιβολίες του Ιωσήφ (Ζ), η προσκύνηση των ποιμένων (Η) και των Μάγων (Θ, Ι, Κ), η Υπαπαντή (Μ) και η φυγή στην Αίγυπτο (Λ), η οποία είναι η μόνη που έχει ως πηγή το απόκρυφο πρωτευαγγέλιο του Ψευδο-Ματθαίου.
Οι τελευταίοι δώδεκα (Ν-Ω) αποτελούν το θεολογικό ή δογματικό μέρος, στο οποίο ο μελωδός αναλύει τις βαθύτερες θεολογικές και δογματικές προεκτάσεις της Ενανθρώπισης του Κυρίου και το σκοπό της, που είναι η σωτηρία των πιστών.
Ο μελωδός βάζει στο στόμα του αρχαγγέλου, του εμβρύου Προδρόμου, των ποιμένων, των μάγων και των πιστών τα 144 συνολικά «Χαῖρε», τους Χαιρετισμούς προς τη Θεοτόκο, που αποτελούν ποιητικό εμπλουτισμό του χαιρετισμού του Γαβριήλ («Χαῖρε Κεχαριτωμένη»), που αναφέρει ο Ευαγγελιστής Λουκάς (Λουκ. α΄ 28).
Στα μοναστήρια, αλλά και στη σημερινή ενορία και παλαιότερα κατά τα διάφορα Τυπικά, υπάρχουν και άλλα λειτουργικά πλαίσια για την ψαλμωδία του ύμνου. Η ακολουθία του όρθρου, του εσπερινού, της παννυχίδος ή μιας ιδιόρρυθμης Θεομητορικής Κωνσταντινουπολιτικής ακολουθίας, την πρεσβεία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, σε ένα ορισμένο σημείο της κοινής ακολουθίας γίνεται μια παρεμβολή. Ψάλλεται ο κανών της Θεοτόκου και ολόκληρο ή τμηματικά το κοντάκιο και οι οίκοι του Ακαθίστου.
Ο Ακάθιστος Ύμνος συνδέθηκε με τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, προφανώς, εξ αιτίας ενός άλλου καθαρώς λειτουργικού λόγου. Μέσα στην περίοδο της Νηστείας εμπίπτει πάντοτε η μεγάλη γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Είναι η μόνη μεγάλη γιορτή, που λόγω του πένθιμου χαρακτήρα της Τεσσαρακοστής, στερείται προεορτίων και μεθεορτίων. Αυτήν ακριβώς την έλλειψη έρχεται να καλύψει η ψαλμωδία του Ακαθίστου, τμηματικά κατά τα απόδειπνα των Παρασκευών και ολόκληρος κατά το Σάββατο της Ε΄ εβδομάδας. Το βράδυ της Παρασκευής και το Σάββατο είναι μέρες που μαζί με την Κυριακή είναι οι μόνες μέρες των εβδομάδων των Νηστειών, κατά τις οποίες επιτρέπεται ο γιορτασμός χαρμόσυνων γεγονότων, και στις οποίες, μετατίθενται οι γιορτές της εβδομάδας. Σύμφωνα με ορισμένα Τυπικά, ο Ακάθιστος Ύμνος ψαλλόταν πέντε μέρες πριν τη γιορτή του Ευαγγελισμού και κατά άλλα τον όρθρο της μέρας της γιορτής.
Ακάθιστος ύμνος επικράτησε να λέγεται ένας ύμνος «Κοντάκιο» της Ορθόδοξης Εκκλησίας, προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου, από την όρθια στάση, που τηρούσαν οι πιστοί κατά τη διάρκεια της ψαλμωδίας του. Οι πιστοί έψαλλαν τον Ακάθιστο ύμνο όρθιοι, υπό τις συνθήκες που θεωρείται ότι εψάλη για πρώτη φορά, ενώ το εκκλησίασμα παρακολουθούσε όρθιο κατά την ακολουθία της γιορτής του Ευαγγελισμού, με την οποία συνδέθηκε ο ύμνος.
Ψάλλεται ενταγμένος στο λειτουργικό πλαίσιο της ακολουθίας του Μικρού Αποδείπνου, σε όλους τους Ιερούς Ναούς, τις πέντε πρώτες Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, τις πρώτες τέσσερις τμηματικά, και την πέμπτη ολόκληρος. Είναι ένας ύμνος που αποτελείται από προοίμιο και 24 οίκους (στροφές) σε ελληνική αλφαβητική ακροστιχίδα, από το Α ως το Ω (κάθε οίκος ξεκινά με το αντίστοιχο κατά σειρά ελληνικό γράμμα), και είναι γραμμένος πάνω στους κανόνες της ομοτονίας, ισοσυλλαβίας και εν μέρει της ομοιοκαταληξίας.
Θεωρείται ως ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας, η γλώσσα του είναι σοβαρή και ποιητική και είναι εμπλουτισμένος από κοσμητικά επίθετα και πολλά σχήματα λόγου (αντιθέσεις, μεταφορές, κλπ). Το θέμα του είναι η εξύμνηση της ενανθρώπισης του Θεού μέσω της Θεοτόκου, πράγμα που γίνεται με πολλές εκφράσεις χαράς και αγαλλίασης, οι οποίες του προσδίδουν θριαμβευτικό τόνο.
Κατά το έτος 626 μ.Χ., και ενώ ο Αυτοκράτορας Ηράκλειος μαζί με το βυζαντινό στρατό είχε εκστρατεύσει κατά των Περσών, η Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε αιφνίδια από τους Αβάρους. Οι Άβαροι απέρριψαν κάθε πρόταση εκεχειρίας και την 6η Αυγούστου κατέλαβαν την Παναγία των Βλαχερνών. Σε συνεργασία με τους Πέρσες ετοιμάζονταν για την τελική επίθεση, ενώ ο Πατριάρχης Σέργιος περιέτρεχε τα τείχη της Πόλης με την εικόνα της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας και ενθάρρυνε το λαό στην αντίσταση. Τη νύχτα εκείνη, φοβερός ανεμοστρόβιλος, που αποδόθηκε σε θεϊκή επέμβαση, δημιούργησε τρικυμία και κατάστρεψε τον εχθρικό στόλο, ενώ οι αμυνόμενοι προξένησαν τεράστιες απώλειες στους Αβάρους και τους Πέρσες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποχωρήσουν άπρακτοι.
Στις 8 Αυγούστου, η Πόλη είχε σωθεί από τη μεγαλύτερη, ως τότε, απειλή της ιστορίας της. Ο λαός, θέλοντας να πανηγυρίσει τη σωτηρία του, την οποία απέδιδε σε συνδρομή της Θεοτόκου, συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών. Τότε, κατά την παράδοση, όρθιο το πλήθος έψαλλε τον από τότε λεγόμενο «Ακάθιστο Ύμνο», ευχαριστήρια ωδή προς την υπέρμαχο στρατηγό του Βυζαντινού κράτους, την Παναγία, αποδίδοντας τα «νικητήρια» και την ευγνωμοσύνη του «τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ».
Κατά την επικρατέστερη άποψη, δεν ήταν δυνατό να συνετέθη ο ύμνος σε μία νύκτα. Μάλλον είχε συντεθεί νωρίτερα και μάλιστα θεωρείται ότι ψαλλόταν στο συγκεκριμένο ναό, στην αγρυπνία της 15ης Αυγούστου κάθε χρόνου. Απλώς, εκείνη την ημέρα ο ύμνος εψάλη «ὀρθοστάδην», ενώ αντικαταστάθηκε το ως τότε προοίμιο («Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς λαβὼνἐν γνώσει»), με το ως σήμερα χρησιμοποιούμενο «Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια», το οποίο έδωσε τον δοξολογικό και εγκωμιαστικό τόνο, στον ως τότε διηγηματικό και δογματικό ύμνο.
Σύμφωνα, όμως, με άλλες ιστορικές πηγές, ο Ακάθιστος Ύμνος συνδέεται και με άλλα παρόμοια γεγονότα, όπως τις πολιορκίες και τη σωτηρία της Κωνσταντινούπολης επί των Αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου του Πωγωνάτου (673 μ.Χ.), Λέοντος του Ισαύρου (717 - 718 μ.Χ.) και Μιχαήλ Γ΄ (860 μ.Χ.). Δεδομένων των τότε ιστορικών συνθηκών (εικονομαχική έριδα, κλπ.), δεν θεωρείται απίθανο, η Παράδοση να έχει αλλοιώσει την ιστορική πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να καθίσταται πολύ δύσκολο να λεχθεί μετά βεβαιότητας ποιο ήταν το ιστορικό περιβάλλον της δημιουργίας του Ύμνου.
Σε όλη τη χειρόγραφη παράδοση, ο ύμνος φέρεται ως ανώνυμος, ενώ ο Συναξαριστής που τον συνδέει με τα γεγονότα του Αυγούστου του 626 μ.Χ. δεν αναφέρει ούτε το χρόνο της σύνθεσής του, ούτε τον μελωδό του. Το περιεχόμενό του πάντως απηχεί τις δογματικές θέσεις της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου (βλέπε 9 Σεπτεμβρίου), που συνήλθε στην Έφεσο, στη βασιλική της Θεοτόκου, το 431 μ.Χ. από τον Αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β΄. Σε αυτήν συμμετείχαν 200 επίσκοποι, ανάμεσα στους οποίους ο Άγιος Κύριλλος Αλεξάνδρειας. Καταδίκασε τις διδαχές του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Νεστόριου, ο οποίος υπερτόνιζε την ανθρώπινη φύση του Ιησού έναντι της θείας, υποστηρίζοντας ότι η Μαρία γέννησε τον άνθρωπο Ιησού και όχι τον Θεό. Η Σύνοδος διακήρυξε ότι ο Ιησούς είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, με πλήρη ένωση των δύο φύσεων και απέδωσε επίσημα στην Παρθένο Μαρία τον τίτλο «Θεοτόκος». Επομένως, η χρονολογία σύγκλησής της, το 431 μ.Χ., αποτελεί μία σταθερή ημερομηνία, καθώς είναι σίγουρο ότι ο ύμνος δεν είχε συντεθεί νωρίτερα. Από την άλλη, κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι από το περιεχόμενό του συνάγεται ότι ο ύμνος αναφέρεται σε κοινό εορτασμό του Ευαγγελισμού και των Χριστουγέννων, εορτές οι οποίες χωρίστηκαν κατά τη βασιλεία του Ιουστινιανού (527 - 565 μ.Χ.), πράγμα που, αν ισχύει, αφενός σημαίνει ότι ο ύμνος γράφτηκε το αργότερο επί Ιουστινιανού, αφετέρου ενισχύει την άποψη ότι προϋπήρχε των γεγονότων του 626 μ.Χ.
Η παράδοση, όμως, αποδίδει τον Ακάθιστο ύμνο στο μεγάλο βυζαντινό υμνογράφο του 6ου αιώνα μ.Χ., Ρωμανό τον Μελωδό (βλέπε 1 Οκτωβρίου). Την άποψη αυτή υποστηρίζουν πολλοί ερευνητές, οι οποίοι θεωρούν ότι οι εκφράσεις του ύμνου, η γενικότερη ποιητική του αρτιότητα και δογματική του πληρότητα δεν μπορούν παρά να οδηγούν στον Ρωμανό. Ακόμη, σε κώδικα του 13ου αιώνα μ.Χ. υπάρχει μεταγενέστερη σημείωση, του 16ου αιώνα μ.Χ., η οποία αναφέρει τον Ρωμανό ως ποιητή του ύμνου.
Όμως, η άποψη αυτή αντικρούεται από πολλούς μελετητές, που βρίσκουν στη δομή, στο ύφος και το περιεχόμενό του πολλά στοιχεία μετά την εποχή του Ρωμανού. Κατά μία άποψη, ο ύμνος ψάλθηκε καλοκαίρι, στη γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και μάλλον αργότερα μεταφέρθηκε στο Σάββατο της Ε΄ εβδομάδος των νηστειών, ίσως από τους εικονόφιλους μοναχούς του Στουδίου. Έτσι πλησίασε τη γιορτή του Ευαγγελισμού. Είναι, δε, ενδεχόμενο σε αυτή τη μεταφορά, και πάλι για λόγους σχετικούς με την Εικονομαχία, να αλλοιώθηκε και το ιστορικό του Συναξαριστή, και από το 728 μ.Χ., που αυτοκράτορας ήταν ο εικονομάχος Λέων Γ΄ Ίσαυρος, να μεταφέρθηκε στο 626 μ.Χ., στα χρόνια του Ηρακλείου, ο οποίος πολεμούσε τους Πέρσες για να επανακτήσει τον Τίμιο Σταυρό.
Επιπλέον υπάρχουν και άλλες δύο εκδοχές για το πρόσωπο του μελωδού του Ακάθιστου Ύμνου. Η μία εκδοχή αναφέρει το όνομα του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γερμανού Α΄ (715 - 730 μ.Χ.) (βλέπε 12 Μαΐου), ο οποίος έζησε τα γεγονότα της θαυμαστής λύτρωσης της Κωνσταντινούπολης από την πολιορκία της από τους Άραβες το 718 μ.Χ., επί Αυτοκράτορος Λέοντος του Ισαύρου. Η εκδοχή αυτή βασίζεται στο γεγονός, ότι μία λατινική μετάφραση του ύμνου, η οποία έγινε γύρω στο 800 μ.Χ. από τον επίσκοπο Βενετίας Χριστόφορο, τον αναφέρει ως δημιουργό του ύμνου.
Η άλλη εκδοχή που υποστηρίζεται βασίζεται σε μια παλαιά αχρονολόγητη εικόνα του Ευαγγελισμού στο παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου της ονομαστής μονής του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα, όπου εικονίζεται και ένας μοναχός, ο οποίος κρατάει ένα ειλητάριο που γράφει «Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη» (αρχή του α΄ οίκου του Ακάθιστου ύμνου). Στο κεφάλι του μοναχού αυτού γράφει «ο άγιος Κοσμάς». Πρόκειται για τον Κοσμά τον Μελωδό (βλέπε 14 Οκτωβρίου), ο οποίος έζησε και αυτός τα γεγονότα του 718 μ.Χ., καθώς απεβίωσε το 752 ή 754 μ.Χ.
Άλλες, λιγότερο πιθανές απόψεις θεωρούν ως μελωδό του ύμνου τον Πατριάρχη Σέργιο, τον ιερό Φώτιο (βλέπε 6 Φεβρουαρίου), τον Απολινάριο τον Αλεξανδρέα, τον Μητροπολίτη Νικομήδειας Γεώργιο Σικελιώτη, τον Γεώργιο Πισίδη, και άλλους, που έζησαν από τον Ζ΄ μέχρι τον Θ΄ αιώνα.
Βέβαιο, είναι πάντως, ότι οι ειρμοί του Κανόνα του Ακάθιστου Ύμνου είναι έργο του Ιωάννου Δαμασκηνού (676 - 749 μ.Χ.) (βλέπε 4 Δεκεμβρίου), ενώ τα τροπάρια του Ιωσήφ Ξένου του Υμνογράφου (βλέπε 3 Απριλίου).
Γενικό θέμα του ύμνου είναι ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, ο οποίος πηγάζει από την Αγία Γραφή και τους Πατέρες της Εκκλησίας και περιγράφει τα ιστορικά γεγονότα, αλλά προχωρεί και σε θεολογική και δογματική ανάλυσή τους.
Οι πρώτοι δώδεκα οίκοι του (Α-Μ) αποτελούν το ιστορικό μέρος. Εκεί εξιστορούνται τα γεγονότα από τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου μέχρι την Υπαπαντή, ακολουθώντας τη διήγηση του Ευαγγελιστή Λουκά. Αναφέρεται ο Ευαγγελισμός (Α, Β, Γ, Δ), η επίσκεψη της εγκύου Παρθένου στην Ελισάβετ (Ε), οι αμφιβολίες του Ιωσήφ (Ζ), η προσκύνηση των ποιμένων (Η) και των Μάγων (Θ, Ι, Κ), η Υπαπαντή (Μ) και η φυγή στην Αίγυπτο (Λ), η οποία είναι η μόνη που έχει ως πηγή το απόκρυφο πρωτευαγγέλιο του Ψευδο-Ματθαίου.
Οι τελευταίοι δώδεκα (Ν-Ω) αποτελούν το θεολογικό ή δογματικό μέρος, στο οποίο ο μελωδός αναλύει τις βαθύτερες θεολογικές και δογματικές προεκτάσεις της Ενανθρώπισης του Κυρίου και το σκοπό της, που είναι η σωτηρία των πιστών.
Ο μελωδός βάζει στο στόμα του αρχαγγέλου, του εμβρύου Προδρόμου, των ποιμένων, των μάγων και των πιστών τα 144 συνολικά «Χαῖρε», τους Χαιρετισμούς προς τη Θεοτόκο, που αποτελούν ποιητικό εμπλουτισμό του χαιρετισμού του Γαβριήλ («Χαῖρε Κεχαριτωμένη»), που αναφέρει ο Ευαγγελιστής Λουκάς (Λουκ. α΄ 28).
Στα μοναστήρια, αλλά και στη σημερινή ενορία και παλαιότερα κατά τα διάφορα Τυπικά, υπάρχουν και άλλα λειτουργικά πλαίσια για την ψαλμωδία του ύμνου. Η ακολουθία του όρθρου, του εσπερινού, της παννυχίδος ή μιας ιδιόρρυθμης Θεομητορικής Κωνσταντινουπολιτικής ακολουθίας, την πρεσβεία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, σε ένα ορισμένο σημείο της κοινής ακολουθίας γίνεται μια παρεμβολή. Ψάλλεται ο κανών της Θεοτόκου και ολόκληρο ή τμηματικά το κοντάκιο και οι οίκοι του Ακαθίστου.
Ο Ακάθιστος Ύμνος συνδέθηκε με τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, προφανώς, εξ αιτίας ενός άλλου καθαρώς λειτουργικού λόγου. Μέσα στην περίοδο της Νηστείας εμπίπτει πάντοτε η μεγάλη γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Είναι η μόνη μεγάλη γιορτή, που λόγω του πένθιμου χαρακτήρα της Τεσσαρακοστής, στερείται προεορτίων και μεθεορτίων. Αυτήν ακριβώς την έλλειψη έρχεται να καλύψει η ψαλμωδία του Ακαθίστου, τμηματικά κατά τα απόδειπνα των Παρασκευών και ολόκληρος κατά το Σάββατο της Ε΄ εβδομάδας. Το βράδυ της Παρασκευής και το Σάββατο είναι μέρες που μαζί με την Κυριακή είναι οι μόνες μέρες των εβδομάδων των Νηστειών, κατά τις οποίες επιτρέπεται ο γιορτασμός χαρμόσυνων γεγονότων, και στις οποίες, μετατίθενται οι γιορτές της εβδομάδας. Σύμφωνα με ορισμένα Τυπικά, ο Ακάθιστος Ύμνος ψαλλόταν πέντε μέρες πριν τη γιορτή του Ευαγγελισμού και κατά άλλα τον όρθρο της μέρας της γιορτής.
Ἄγγελος πρωτοστάτης,
οὐρανόθεν ἐπέμφθη,
εἰπεῖν τῇ Θεοτόκω τὸ Χαῖρε·
καὶ σὺν τῇ ἀσωμάτῳ φωνῇ,
σωματούμενόν σε θεωρῶν, Κύριε,
ἐξίστατο καὶ ἵστατο,
κραυγάζων πρὸς Αὐτὴν τοιαῦτα·
Χαῖρε, δ' ἧς ἡ χαρὰ ἐκλάμψει,
χαῖρε, δι' ἧς ἡ ἀρὰ ἐκλείψει.
Χαῖρε, τοῦ πεσόντος Ἀδάμ ἡ ἀνάκλησις,
χαῖρε, τῶν δακρύων τῆς Εὔας ἡ λύτρωσις.
Χαῖρε, ὕψος δυσανάβατον ἀθρωπίνοις λογισμοῖς,
χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς.
Χαῖρε, ὅτι ὑπάρχεις Βασιλέως καθέδρα,
χαῖρε, ὅτι βαστάζεις τὸν βαστάζοντα πάντα.
Χαῖρε, ἀστὴρ ἐμφαίνων τὸν ἥλιον,
χαῖρε, γαστὴρ ἐνθέου σαρκώσεως.
Χαῖρε, δι' ἧς νεουργεῖται ἡ κτίσις,
χαῖρε, δι' ἧς βρεφουργεῖται ὁ Κτίστης.
Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.
οὐρανόθεν ἐπέμφθη,
εἰπεῖν τῇ Θεοτόκω τὸ Χαῖρε·
καὶ σὺν τῇ ἀσωμάτῳ φωνῇ,
σωματούμενόν σε θεωρῶν, Κύριε,
ἐξίστατο καὶ ἵστατο,
κραυγάζων πρὸς Αὐτὴν τοιαῦτα·
Χαῖρε, δ' ἧς ἡ χαρὰ ἐκλάμψει,
χαῖρε, δι' ἧς ἡ ἀρὰ ἐκλείψει.
Χαῖρε, τοῦ πεσόντος Ἀδάμ ἡ ἀνάκλησις,
χαῖρε, τῶν δακρύων τῆς Εὔας ἡ λύτρωσις.
Χαῖρε, ὕψος δυσανάβατον ἀθρωπίνοις λογισμοῖς,
χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς.
Χαῖρε, ὅτι ὑπάρχεις Βασιλέως καθέδρα,
χαῖρε, ὅτι βαστάζεις τὸν βαστάζοντα πάντα.
Χαῖρε, ἀστὴρ ἐμφαίνων τὸν ἥλιον,
χαῖρε, γαστὴρ ἐνθέου σαρκώσεως.
Χαῖρε, δι' ἧς νεουργεῖται ἡ κτίσις,
χαῖρε, δι' ἧς βρεφουργεῖται ὁ Κτίστης.
Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ http://www.saint.gr/189/saint.aspx
Ἀπολυτίκιον Ἦχος πλ. δ'. Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς λαβὼν ἐν γνώσει, ἐν τῇ σκηνῇ τοῦ Ἰωσὴφ σπουδῇ ἐπέστη, ὁ ἀσώματος λέγων τῇ Ἀπειρογάμω· ὁ κλίνας ἐν καταβάσει τοὺς οὐρανούς, χωρεῑται ἀναλλοιώτως ὅλος ἐν σοι· Ὃν καὶ βλέπων ἐν μήτρᾳ σου, λαβόντα δούλου μορφήν, ἐξίσταμαι κραυγάζων σοι· Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε. Κοντάκιον Ἦχος πλ. δ'. Τῇ ὑπερμάχῷ στρατηγῷ τὰ νικητήρια, ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια, ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου, Θεοτόκε· ἀλλ' ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον, ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον, ἵνα κράζω σοί· Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε. Μεγαλυνάριον Ὕμνοις ἐν αΰπνοις οἱ εὐσεβεῖς, ἀκαθίστῳ στάσει, ἀνυμνοῦμεν πανευλαβῶς, τὴν πρὸς τὸν λαόν σου, θερμήν σου προστασίαν, Παρθένε Θεοτόκε, ἡμῶν βοήθεια. |
 Ακούστε το κοντάκιο! |
 Παναγία των Χαιρετισμών ή του Ακαθίστου |
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)